، ایمنی موزه های ایران چقدر است؟،
چقدر از تجربه ها برای كاهش فاجعه ها استفاده می كنیم؟
بن ایر: عضو هیات علمی پژوهشكده حفاظت و مرمت آثار تاریخی-فرهنگی می گوید: تجربه نشان داده است انجام برخی اقدامات پیشگیرانه و با مدیریت هوشمند و به جا می تواند جلوی خیلی از رخدادهای فاجعه بار را در موزه های كشور گرفته یا تحت كنترل درآورد و صدمه های ناشی از آنها را به حداقل برساند.
منیژه هادیان دهكردی در گفت وگو با ایسنا در پاسخ به این پرسش كه چطور می توان از بروز اتفاقات فاجعه آمیز در موزه های كشور مانند آتش سوزی موزه ملی برزیل یا مسجد جامع ساری جلوگیری كرد، می گوید: برپایه تجربه، انجام اقدامات پیشگیرانه با مدیریت هوشمند می تواند جلوی خیلی از اتفاقات فاجعه بار را بگیرد یا تحت كنترل درآورد، كه بخشی از این اقدامات و مدیریت، مربوط به زمان وقوع حادثه یا قرارگیری در شرایط بحران است كه مهارت ها و توانایی خاص خویش را می طلبد و بخش اصلی و زیر بنایی و دراز مدت آن به پیش از وقوع حادثه و به هنگام نجات بخشی و در شرایط عادی مربوط است كه برای شناخت خطرات، روش های پیشگیری و كاهش خطرات و تهدیدهای آنها با انجام تحقیقات و مطالعات دقیق علمی به دست می آید.
او با اشاره به حادثه ی آتش سوزی موزه ملی برزیل كه یك فاجعه ی دردناك نه تنها برای كشور برزیل كه برای بشر به حساب می آید، بیان می كند: این اتفاق یك بار دیگر نشان داد كه حادثه می تواند زمانی رخ دهد كه هیچگاه فكر آن را نمی نماییم یا می تواند نزدیك تر از آنی باشد كه فكر نماییم. ازاین رو هیچگاه نباید این تصور را داشت كه «در مورد ما همه چیز به لحاظ ایمنی و امنیت در شرایط كاملا خوب و قابل اطمینان است».
دهكردی با تاكید بر این كه كوچك ترین تغییر در شرایط یا یك لحظه بی توجهی و غفلت می تواند منجر به یك فاجعه شود، می افزاید: بنابراین باید از محیط و شرایطی كه در آن قرار داریم همواره و كاملا آگاه بوده و برای هرگونه اتفاق و حادثه ای آمادگی لازم را داشته باشیم.
او با بیان این كه امروزه ما بیش از هر زمانی در معرض خطرات و تهدیدهای مختلف از حوادث و بلایای طبیعی گرفته تا حوادثی كه متاثر از عملكرد و رفتار روزمره انسان مانند جنگ، آتش سوزی، خرابكاری است، هستیم، توضیح می دهد: از یك سو كشور ما به علت موقعیت جغرافیایی و آب و هوایی جزو ۱۰ كشور بلاخیز جهان است به صورتی كه از ۴۰ حادثه طبیعی شناخته شده ۳۰ مورد آن در ایران رخ داده است. همینطور گفته شده كه حدودا ۷۰% كشور ما در معرض خطر زلزله و ۵۰% آن در معرض سیل است. از جانب دیگر برپایه تحقیقات صرف نظر از حوادث انسانی، حدودا در ۱۰۰ سال قبل ایران شاهد ۲۰۰ حادثه ی طبیعی بوده كه بیش از نیمی از آن را زلزله و حدودا نیمه دیگر را سیل و تعداد معدودی طوفان و رانش زمین در برگرفته است.
این مدرس دانشگاه تغییرات اقلیمی، خشكسالی، افزایش ریزگردها و همینطور آلاینده های گازی ناشی از روند رو به رشد صنایع و خودروها و سوخت های فسیلی را از دیگر مواردی می داند كه در سال های اخیر نگرانی ها را در زمینه حفاظت از آثار تاریخی و طبیعی و فرهنگی دو چندان كرده است.
هادیان تاكید می كند: از جانب دیگر عمده ی موزه های كشور ما در بناهای تاریخی با قدمت های طولانی قرار گرفته اند و طبیعتا ساختار و تاسیسات آنها كم و بیش دچار فرسودگی شده است، از آنجائیكه این بناها از ابتدا كاربری موزه ای نداشته اند مشكلات و محدودیت هایی به لحاظ كنترل شرایط محیط داخلی و فراهم كردن امكانات لازم برای امنیت و ایمنی آثار در آنها هم وجود دارد. با این حساب می توان تصور كرد كه «آثار تاریخی و موزه ای كشور ما در چه حد در معرض خطر می توانند باشند»، آثاری كه نه تنها متعلق به ما كه تمام نسل های پس از ما و كل بشریت هستند!
این عضو هیات علمی پژوهشكده حفاظت و مرمت آثار تاریخی-فرهنگی، با اشاره به وجود تجربیاتی از این دست كه انجام برخی اقدامات پیشگیرانه و با مدیریت هوشمند و به جا می تواند جلوی خیلی از رخدادهای فاجعه بار را گرفته یا تحت كنترل خود درآورد و صدمه های ناشی از آنها را به حداقل برساند، بخشی از این اقدامات و مدیریت را مربوط به زمان وقوع حادثه یا قرارگیری در شرایط بحران می داند كه نیازمند مهارت ها و توانایی خاص خود است و بخش دیگر كه عضو اصلی است را زیر بنایی و دراز مدت می داند كه مربوط به پیش از وقوع حادثه و به هنگام نجات بخشی و در شرایط عادی است كه برای شناخت خطرات، روش های پیشگیری و كاهش خطرات و تهدیدهای آنها با انجام تحقیقات و مطالعات دقیق علمی به دست می آید.
هادیان تاكید می كند: خوشبختانه در چند سال اخیر مبحث حفاظت پیشگیرانه در چارچوب پروژه ملی «موزه سبز» از جانب پژوهشكده حفاظت و مرمت آثار تاریخی-فرهنگی در پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و با همكاری اداره كل موزه ها در معاونت میراث فرهنگی سازمان متبوع و كمیته ملی موزه های ایران (ایكوم) و همینطور حمایت موسسات بین المللی مانند «اكو» و «مركز بین المللی مطالعه، حفاظت و مرمت گنجینه های فرهنگی (ایكروم)» به صورت جدی تر دنبال می گردد.
مدیر «پروژه موزه سبز» هدف از انجام این پروژه را، نهادینه كردن فرهنگ «پیشگیری بهتر از درمان» در جامعه، دستیابی به شیوه های حفاظتی مطلوب آثار در كشور با استفاده از ارزیابی شرایط نگهداری و مراقبت آنها و تاسیسات و تجهیزات الكتریكی و مكانیكی در موزه ها می داند و ادامه می دهد: در این زمینه برای افزایش آگاهی عمومی و ارتقای دانش تخصصی در همه ی سطوح مدیران، متخصصان و سایر كاركنان موزه ها علاوه بر تهیه و انتشار منابع راهنما، برنامه های آموزشی لازم هم مانند نحوه ی سنجش و پایش محیط های داخلی، مدیریت خطر و مدیریت بحران شروع شده و ادامه خواهد داشت.
وی مهمترین نكته در این زمینه را تحت كنترل درآوردن خطرات تهدید كننده از این روش توسط بعضی از كشورها می داند و می گوید: با این كار توانسته اند مانع از خسارات و صدمه های جبران ناپذیر به بناهای تاریخی و موزه ها شوند.
هادیان ادامه می دهد: ازاین رو موفقیت ما هم در این راه و دستیابی به نتایج مهم و حیاتی آن از همین روش است و آن مشروط به اعتماد، مسئولیت پذیری، حمایت و همكاری همه ی دست اندركاران كشور خواهد بود.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب