قلعه های دختر حاكم رنگ و رو می گیرد
به گزارش بن ایر طرح ساماندهی 40 قلعه تاریخی شهر و روستاهای مهریز اجرایی میشود.
به گزارش بن ایر به نقل از ایسنا، مهدی دهقانزاده، بخشدار مركزی مهریز در پنجمین جلسه دورهمی دهیاران مهریز كه در روستای باغ دهوك مهریز برگزار شد، اظهار داشت: یكی از طرح هایی كه در شهرستان مهریز در حال مطالعه برای اجراست، طرح ساماندهی 40 قلعه شهرستان است.
وی ادامه داد: این طرح در جهت ساماندهی قلعه های تاریخی شهر مهریز و روستاهای تابعه آن در حال برنامه ریزی است.
دهقانزاده با اشاره به انتخاب قلعه های تاریخی دوره قاجاری برای بازدید دهیاران روستاهای بخش مركزی مهریز، هدف از اجرای این طرح را آشنایی دهیاران با بناهای تاریخی برای جذب سرمایه گذار در حوزه گردشگری عنوان نمود.
به عنوان مثال قلعه تاریخی مهرپادین یكی از جاذبه های گردشگری مهریز و یكی از همین قلعه ها در استان یزد است كه در ۳۰ كیلومتری جنوب مركز استان قرار گرفته و همه ساله گردشگران زیادی از آن بازدید می كنند.
به گزارش بن ایر به نقل از ایسنا، قلعه تاریخی مهرپادین كه بعنوان سكونتگاه موقتی استفاده می شده در ابعاد 160 در 148 متر با چشم اندازی زیبا در بین كشتخوان ها، باغ های میوه و زمین های زراعی واقع شده و تمام شهر را همچون نگهبانی هوشیار، تحت مراقبت خود داشته است.
درباره قدمت و دوره ساخت این قلعه تاریخی دو نظریه متفاوت مطرح است به نحوی كه برخی كارشناسان بر این گمان هستند كه بنای مذكور متعلق به دوران صفوی است و گروه دیگر هم تاریخ بنای قلعه را مربوط به دوران حكومت آل مظفر (قرن ۸ هجری قمری) و همزمان با ساخت ارسن (مجموعه) شهری مهرپادین می دانند.
از طرفی روایتی در بین ساكنان قدیمی محل به این مضمون رواج دارد كه بعد از حمله مغولان به قصبه مهریجرد و كشته شدن تمامی مردم، تنها یك كودك زنده می ماند كه سربازان مغول از كشتن او صرف نظر می كنند و او را به اهالی قریه سریزد در نزدیكی مهریجرد تحویل می دهند ولی وی بعد از طی سال های كودكی به قصبه خود بازگشته و برای پیشگیری از تكرار واقعه مذكور، قلعه ای عظیم با برج و بارویی بلند و خندقی عمیق می سازد؛ قلعه ای خشتی و باشكوه كه تا همین دهه های اخیر، فعال و مسكونی بوده و هر كدام از اهالی در آن اتاقی برای خود داشتند و برای انبار كالا و نگهداری محصولات كشاورزی و آذوقه و دام از آن استفاده می كردند.
البته این قلعه ظاهراً برای سكونت دائم ساخته نشده بود و اهالی روستا فقط در مواقعی كه احساس خطر می شد یا حمله ای صورت می گرفت، آنجا را ترك كرده و با اموال با ارزش خود، روزهای موقتی را درون قلعه سپری می كردند. در چنین مواقعی در روز به كمك دود و در شب به وسیله چیزی مانند چوب سوخته كه مرتب در حال چشمك زدن است، برای كمك از قلعه های دیگر استمداد می طلبیدند.
قلعه مهرپادین مهریز دارای دو حصار و باروی دفاعی و ۹ برج مدور است. همینطور دور تا دور آنرا خندقی عظیم احاطه كرده و فضاهای داخلی قلعه در دو حصار به ارتفاع حدوداً ۶٫۵ متر محصور شده است. هر دو حصار به صورت چینه ای از خشت و گل تولید شده و بخش فوقانی آنها فرم و شكل كنگره ای دارد. برج های حصار درونی قلعه هم با ارتفاع تقریبی ۸٫۵ متر دارای تیركش ها و روزنه هایی برای دفاع است.
دسترسی به قلعه از جانب جنوبی امكان پذیر بوده و در ورودی، چوبی و دو لته ای است و با گل میخ های فلزی تزئین شده است. سر در ورودی دارای قوسی خوش فرم و نیزه دار است و ارابه های برجسته با نقوش هندسی در دو طرف آن دیده می گردد و قسمت بالایی آن هم دارای تیركش و تزئینات چلیپایی است.
در فاصله بین در اول (حصار بیرونی) و در دوم (حصار درونی) هم فضای هشتی با پوشش چهار بخشی وجود دارد كه از فضای زیرین آن برای نگهداری كالا استفاده می شده است. بعد از ورودی، شاه كوچه یا گذر اصلی قلعه وجود دارد كه جهت آن شمالی – جنوبی است و ۳٫۳۰ متر پهنا دارد. كوچه ها و گذرهای فرعی قلعه هم با عرضی حدود ۱٫۷۰ متر در جهت شرقی – غربی تولید شده اند.
درون قلعه فضاهای گوناگونی از قبیل اصطبل، بخش مسكونی (شاه نشین و عام نشین)، انبار نگهداری كالا و فضای عمومی یا مذهبی به چشم می خورد. فضای شاه نشین یا ارباب نشین قلعه در مرتفع ترین بخش بنا (بالای فضای ورودی) قرار دارد و بر تمامی فضاهای داخلی و محوطه خارجی مشرف است.
اتاق های اشكوب پایین برای نگهداری احشام و طبقه فوقانی برای سكونت و زندگی مردم بوده است. امكان دستیابی به طبقه بالایی هم با استفاده از راه پله ای باریك و خشتی میسر می گردد و فضاهای داخلی كاهگل شده اند و اندازه خشت های استفاده شده در ساختار كالبدی آنها ۲۳×۲۳ سانتی متر است.
برج های داخلی قلعه ۲ اشكوبه است، پوشش اشكوب اول گنبدی و راه پله به سمت بالا به صورت مدور و مارپیچ است. در قسمت شرقی قلعه، چاه قنات عمیقی به چشم می خورد كه احیانا آب مورد نیاز قلعه از این مكان تامین می شده است.
به گزارش بن ایر به نقل از ایسنا، مهریز عنوان ناحیه ای است شامل مجموعه ای از روستاهایی كه نام قدیم آنها "مهریجرد" بوده و به مهرنگار دختر انوشیروان نسبت داده شده است اما تا پیش از ۱۳۱۸ وجه تسمیه مهریز دقیقاً مشخص نبود.
مهریز در حدود ۱۶ قرن قبل (در زمان حكومت ساسانیان) ناحیه ای در جنوب دشت یزد و دامنه جنوب شرقی شیركوه بوده و قنات هایی از آن سرچشمه می گرفتند كه در مواردی بعد از طی یك مسافت ۴۰ به سرچشمه خود می رسیدند اما «مهرنگار» دختر انوشیروان دستور می دهد قنات هایی در منطقه راه اندازی شوند كه با طی مسیر كمتری به سرچشمه برسند.
پس از آن كه این قنات ها موجبات آبادانی قصبه یا ناحیه مربوطه را فراهم آوردند، فرمانبرداران شاهزاده خانم، آبادی جدید را «مهرگرد» نامیدند. عنوان مهرگرد در گذشت زمان به «مهریجرد» تبدیل شد و امروزه مهریز خوانده می گردد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب