در گفتگو با مهر مطرح شد؛
گلایه از مرمت غیراصولی میراث فرهنگی، تخریب عمارت قاجاری خانه فاطمی
به گزارش بن ایر با وجود ثبت خانه فاطمی گرگان در لیست آثار ملی و تملك میراث فرهنگی بعنوان متولی اصلی، كارشناسان معتقدند بخش مهمی از بنای قاجاری این سازه از بین رفته و صدمه جدی متوجه بنا است.
خبرگزاری مهر، گروه استان ها- الهام رئوفی فر: خانه فاطمی بنایی بزرگ با ۴۷ اتاق در فضای اندرونی و بیرونی، حیاط خلوت، تالار و سایر عناصر معماری منحصر به فرد به جا مانده از دوره قاجار است كه علیرغم گذشت حدود یك دهه از تملك این بنا توسط اداره كل میراث فرهنگی استان كار مرمت آن تكمیل نشد و این درحالی است كه به قول كارشناسان، خانه فاطمی نیازی به كارهای مرمتی كه در سال های اخیر انجام شده، نداشته است.
به اعتقاد این صاحب نظران اقدامات نامناسب میراث فرهنگی استان نه تنها بخش قاجاری خانه فاطمی را از بین برده كه به بنای پهلوی این خانه هم صدمه زده است.
این متخصصین، ضعف مدیریت مجموعه میراث فرهنگی و فقدان علاقه و تخصص كارشناسان این دستگاه برا عامل صدمه جدی به خانه فاطمی و بناهای مشابه آن می دانند.
محمود اخوان پژوهشگر تاریخ و فرهنگ گرگان و فعال در حوزه میراث فرهنگی در این گفتگو بیشتر درباره مشكلات خانه فاطمی توضیح می دهد.
* از خصوصیت های معماری خانه فاطمی بگوئید؟
خانه فاطمی زمانی كه میراث فرهنگی آنرا تملك كرد، دارای دو بخش قاجاری و پهلوی بود به این علت كه در سال ۱۳۱۲ خانواده دیلمی زمانی كه این ملك را می خرند یك بنای قاجاری آن صدمه دیده بود به همین خاطر آنرا تخریب كرده و عمارت كلاه فرنگی در آن قسمت ایجاد می شود.
این بنا در نوع خودش از لحاظ معماری، ابعاد ارتفاع و تیپ منحصر به فرد است تاجایی كه احتمال می رود كاربری خاصی مانند مدرسه داشته است چونكه در اقوال شفایی آمده كه خانه فاطمی فعلی در گذشته یكی از نخستین مدارس دولتی گرگان در اواخر دوره قاجار بوده است.
* از زمان خریداری خانه فاطمی و آنچه كه بر این بنا گذشته بگوئید؟
میراث فرهنگی استان خانه فاطمی را سال ۸۸ به مبلغ ۲۵۰ میلیون تومان از مالك خریداری كرد كه بعد از آن مدت ها این بنا رها گردید و اقدامی به جز كارهای دانشجویی برای مستندسازی خانه فاطمی انجام نشد. به عبارتی از هنگامی كه میراث فرهنگی این بنای تاریخی را تحویل گرفت اقدامی برای مستند سازی آن انجام نداد.
تا اینكه سال۹۲ سقف خانه را میراث فرهنگی با بودجه ای كه برای مرمت این خانه دریافت كرده بود، برداشت و بی جهت در و پنحره بنای پهلوی خانه را درآورد و گوشه حیاط گذاشت تا اینكه بر اثر باد و باران این عناصر تاریخی پوسیده شد و بخش عمده ای از آن از بین رفت شد، به همین خاطر در و پنجره فعلی خانه فاطمی جدید است.
از طرفی برداشتن سقف بنای قاجاری سبب شد تا اسكلت این سازه تاریخی كه از خشت خام و آجر بوده به علت قرار گرفتن در معرض بارندگی تخریب شود. به این صورت حالا بنای قاجاری خانه فاطمی را نداریم و بدتر اینكه هیچ مستندی هم از جزئیات سازه وجود ندارد تا در شرایطی بتوان آنرا بازسازی كرد.
برداشتن سقف بنای قاجاری سبب شد تا اسكلت این سازه تاریخی كه از خشت خام و آجر بوده به علت قرار گرفتن در معرض بارندگی تخریب شودنكته جالب اینكه مسئولان وقت میراث فرهنگی علت تخریب بنای قاجاری را عدم پایداری این سازه اعلام نمودند درحالی كه عمارت قاجاری خانه فاطمی كاملا سرپا و سالم بود.
در بخش جنوبی خانه فاطمی هم بقایای بنای قاجاری بود كه آن هم بدون اینكه مستندی از آن تهیه شود، تخریب شد.
اكنون هم دوستان میراث فرهنگی دیوار ضلع شرقی بنا را اصرار داشتند كه باید تخریب شده و پی كنده شود؛ یعنی یك اثر تاریخی كه سرپا است باید جمع شده و دوباره ساخته شود. علت این روند را متوجه نمی شوم.
متاسفانه این بلایی است كه برسر خیلی از خانه های در تملك میراث فرهنگی همچون خانه میرشهیدی نازل شده است.
مشكل دیگر این كه تمام خانه های تاریخی در اختیار میراث فرهنگی استان است اینكه حالا تمام این سازههای تاریخی تبدیل به اداره میراث فرهنگی شده است. با این روند میراث فرهنگی به مردم آموزش می دهد كه خانه های تاریخی خریداری شده فقط می تواند به اداره تبدیل گردد.
* به نظر شما سیاست های میراث فرهنگی برای بناهای تاریخی اشتباه است؟
ببینید درحوزه بافت تاریخی یك مشكل عمده در بخش مجموعه مدیریتی میراث فرهنگی داریم. مدیریت میراث فرهنگی استان گرفتار یك معضل قدیمی است كه تبدیل به دُمل كهنه ای شده كه آن هم بحث كارشناسی در حوزه مرمت و بافت است. متاسفانه در این بخش دستگاه متولی كارشناس متخصص به معنای واقعی ندارد. صرف نظر از مدركی كه این افراد در بخش مرمت دریافت نمودند با اطمینان می گویم كه این دوستان تخصصی ندارند.
اینگونه است كه تاوان افراد غیرمتخصص در اداره كل میراث فرهنگی را بافت تاریخی گرگان با از دست داده بناهای پرارزش می دهد.
وجود افراد غیر متخصص در میراث فرهنگی استان حدود دو دهه است كه سایه بر بافت انداخته و تنها راه برون رفت از این معضل هم خارج كردن این كارشناسان فاقد علم از تصمیماتی است كه برای بافت تاریخی می گیرند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب