باستان شناسان مشغول كارند...
زندگی سلجوقی در زیرزمین مجتمع مسكونی شهر ری
بن ایر: حتماً مالك زمین نبش كوچه «محبتی» شهر ری كه برنامه ریزی ساخت ۹ طبقه مسكونی را از آخرین روزهای آذر ماه آغاز و حتی فراخوان فروش واحدهایش را منتشر كرد، هیچ وقت فكر نمی كرد ساختِ فقط یك طبقه زیرزمین برایش چه دردسری هایی دارد؛ و گرنه بالقطع عطای آنرا به لقایش می بخشید تا بتواند پروژه اش را به اختتام برساند.
به گزارش بن ایر به نقل از ایسنا، حدود دو ماه قبل، با اعلامِ خبر كشف دو خمره سفالی در حین فعالیت های عمرانی برای ساخت مجتمعی مسكونی در وسط بافت شهری شهرری، سازمان میراث فرهنگی وارد ماجرا شد و كار این كارگاه را كه شهرداری منطقه بدون استعلام از معاونت میراث مجوز آنرا صادر كرده بود، متوقف كرد. باستان شناسان به محل رفتند و به دنبال مطالعات دیرینه شناسی خود، به سیستم آبرسانی، فاضلاب شهری و آجر فرش های دوره سلجوقی در كنار اشیا باستانی رسیدند و هنوز این كاوش ها تا حدود یك هفته دیگر ادامه دارد، كاوش هایی كه هر روز به سازه های جدیدی در دل بافت شهری ری می رسند.
حالا انگار تاریخ زیر پای مردم ری جا خوش كرده، دیوارهای كارگاه كاوش گواه این مدعایند. كوزه ها، خمره ها و تكه سفال هایی كه هنوز لای جرز دیوارها باقی مانده اند و تیم كاوش نه تنها حواسش به این لایه های باستانی و آثاری است، كه از طرف دیگر احتمال می دهد به واسطه سیل یا هر چیزی به این منطقه آورده شده باشند، بلكه هر روز آوار را از سازه هایی جدا می كند كه به مرور شكل می گیرند، از یك سازه ی معمولی تا سیستم آب رسانی یا حتی آب انبار یا ….
محسن سعادتی - سرپرست كاوش دیرینه شناسی ری و كارشناس دیرینه شناسی شهر ری - در میان خبرنگاران نخست از كشف آثارِ جدیدی كه در این فضای كوچك به دست آورده اند، خبر می دهد و می گوید: حتی از دو خمره ای كه نخست كشف شدند، یافته هایی مانند سفال، شیشه و بیشتر خاك به دست آوردیم كه پس از اَلَك كردن، بررسی كامل و مطالعه ی یافته ها و مرمت خمره ها، اطلاعات به دست آمده، برای مطالعه درباره نوشتن مقالات و كتاب ها مورد استفاده قرار می گیرد.
وی با اشاره به كشف بقایای استخوان های جانوری در بخشی از این كاوش اظهار داشت: در بخشی از كاوش با فضایی روبه رو شدیم كه احتمال می دهیم یك چاه باشد، حتی با بقایایی از تنبوشه، خرده سفال، شیشه روبه رو شدیم و احتمال می دهیم آن بخش یك چاه باشد چون می دانیم در ری دوره سلجوقی یك زلزله بزرگ رخ داده و آثار زلزله در این بخش مشهود است.
او با اشاره به اینكه احتمال می دهیم استخوان های كشف شده مربوط به حیوان هایی مانند گاو یا سگ باشد، ادامه می دهد: یافته های كشف شده ی دیگر، سالم نیستند امكان دارد به صورت اتفاقی در این بخش قرار گرفته باشند، اما هنوز نتایج نهایی را نمی دانیم و باید تحقیقات بیشتری در این زمینه صورت گیرد.
سرپرست كاوش دیرینه شناسی ری در بافت شهری، همین طور درباره ی كشف سفال های سالم در این محوطه باستانی اظهار می كند: علاوه بر دو خمره بزرگ، پی سوز، چند كوزه و گلدان پیدا كردیم كه بیشتر آثار به سبب فشار بافت شكسته اما قابل مرمت هستند. تعداد زیادی درپوش و شیشه به دست آمده اند. حتی چند مهره تزئینی یا «خر مهره» به دست آمد كه هنوز جنس سنگ ان ها را شناسایی نكرده ایم. این خر مهره ها به صورت پراكنده در محوطه پیدا شده اند.
وی در بخشی از صحبت هایش به شایعات مطرح شده درباره ی محتویات دو كوزه ی بزرگ در این محوطه اشاره می كند و می گوید: با توجه به این كه برخی عنوان كرده بودند كه در این محوطه سكه پیدا شده، اما ما اعلام می نماییم تابحال هیچ سكه ای در این محوطه تاریخی كشف نشده است.
سعادتی در توضیح وضعیت خمره های به دست امده كه تنها شانس این محوطه ی تاریخی بوده اند، اظهار می كند: یكی از خمره هایی كه پیدا شده شكسته و خمره ی دیگر با اندود سفید پوشیده شده است، چون ترك بزرگی داشت كه نیاز به مراقبت داشت، بنا بر این اطراف آنرا با گچ و پلاستیك بسته نگاه داشتند.
وی تاكید می كند: در انتهای كار كاوش، آثار به دست آمده به پایگاه میراث فرهنگی شهرری انتقال داده می شوند تا مرمت شوند و تا زمانی كه یك موزه در شهرری راه اندازی شود در آنجا نگهداری خواهد شد. با عنایت به آنكه كاوش را لایه لایه انجام دادیم متوجه شدیم این خمره ها در كف دفن شده اند.
این عتیقه شناس با اشاره به سازه های معماری كشف شده در این بخش از شهر ری می گوید: در طول كاوش ها سازه هایی از معماری كشف شد كه احتمال داده می شود متعلق به یك حمام دوره سلجوقی باشد. در عین حال تعداد زیادی شیشه های خرد شده رنگی پیدا كردیم.
او همین طور درباره ی چرایی احتمال دادن این محوطه به دوره سلجوقی، به وجود دو نوع تاریخ گذاری، نسبی و مطلق اشاره می كند و می گوید: با عنایت به پلان كشف شده و نوع معماری، سفال ها و شیشه های كشف شده احتمال می دهیم این محوطه به دوره سلجوقی برسد، اما با عنایت به آنكه هنوز آزمایش های لازم روی داده ها انجام نشده، نمی توان تاریخ دقیق را به صورت مطلق اعلام نمود.
این عتیقه شناس با اشاره به اینكه حدود یك هفته دیگر كار كاوش در این محوطه اختتام می یابد، ادامه می دهد: با عنایت به آنكه میزان یافته ها از سفال و آثار بسیار زیاد است پس از اختتام كاوش نیاز است تا حدود ۳ ماه روی داده ها تحقیق و بررسی شود. از آنجایی كه دیرینه شناسی یك فعالیت نامشخص است نمی توانیم بگوییم كه امكان دارد در ادامه كاوش ها با چه چیزهایی روبرو می شویم.
این عتیقه شناس باز نسبت به منع احداث گودبرداری بیشتر از دو متر در شهرری تاكید می كند و می گوید: آنچه كه در این منطقه كشف می شود در پهنه بندی نقشه های ری جانمایی شده و اگر در آینده بخواهند در اطراف این منطقه بیشتر از دو متر گودبرداری كنند، باید از میراث فرهنگی استعلام شود، چون احتمال كشف و پیدا شدن آثار دیگر باز وجود دارد.
سعادتی با اشاره به اینكه در هر نقطه از شهر ری كه گودبرداری شود به یك بنا یا اثر تاریخی برخورد می نماییم، ادامه می دهد: اگر به دیواره هایی كه حالا در بخشی از این بنا همچنان دیده می شود نگاه نماییم شاهد آن خواهیم بود كه معماری در زیر خانه های اطراف هم هنوز ادامه دارد.
او با اشاره به اینكه با اختتام كار كاوش، به اداره كل میراث فرهنگی تهران اطلاع داده می شود، كه كار كاوش در این محوطه به اختتام رسیده است، بیان می كند: برای ادامه كار و وضعیت آینده این محوطه، معاونت میراث فرهنگی باید اعلام نظر كند، هر چند البته برای انجام كاوش ها با مالك خصوصی این منطقه به تعامل رسیده ایم.
وی حتی معتقد است: با عنایت به آنكه آثار شاخصی در این محوطه كشف نشده، نیازی برای تبدیلِ این بخش به سایت موزه نیست، بلكه می توان یك سایت مجازی و نقشه سه بعدی از آن تهیه كرد.
محسن شیخ الاسلامی، معاون میراث فرهنگی اداره كل میراث فرهنگی استان تهران كه قبل از این تجربه ی چنین اتفاقی را در تهران و بازار حضرتی داشته است، اما در این زمینه اظهار می كند: هم اكنون و تا زمانی كه مطمئن نباشیم كار كاوش و مطالعه در این محوطه تاریخی به اختتام نرسیده، نمی توانیم در این زمینه صحبت نماییم، برمبنای نتایج كاوش در این زمینه اظهار نظر می نماییم. اما هم اكنون و تا اختتام كامل بررسی های مطالعات دیرینه شناسی امكان ادامه كار مالك در این محوطه تاریخی وجود ندارد.
سمیه ایمانیان - ایسنا
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب