ملایر منطقه كم نظیر گردشگری در غرب كشور
بن ایر: ملایر، شهر جهانی انگور با تاكستان های زرخیز فراوان، شهر ملی مبل منبت و مهد هنر دستان مردمان هنرمند و خوش ذوق است، اینجا واقفین خیراندیش، شهدای سرافراز، عالمان و نخبگان نام آور و افتخارآفرین قسمتی از تاریخ ماندگار این سرزمین را رقم زده اند.
به گزارش بن ایر به نقل از ایسنا، ملایر از دیرباز مهد پرورش اندیشمندان بزرگی بوده كه هم گام و هم نوا با مردمان مهربان و خون گرمش، در برهه های زمانی مختلف خوش درخشیده و آثار به جا مانده در این شهر گواه روشن فرهنگ و تمدن غنی این دیار كهن است.
در مورد وجه تسمیه این شهر مورخین اظهارداشته اند كه نام " ملایر" تلفیقی از دو واژه " مال " به معنای خانه و واژه " آیر" معروف به" آگر" است كه در زبان مادی به معنای آتش بوده، بدین سبب " مال آیر" یعنی سرزمین آتش.
نظر دیگر بر این است كه ملایر از واژه " مال" به معنای خانه و كلمه " آیر" به مدلول آریایی ها بوده یعنی سرزمین آریایی ها " مل آگر" به معنای تپه آتش باز هست؛ در آن زمان مادها با روشن كردن آتش بر روی تپهها و كوهها، اخبار و احادیث را به سایر مناطق اطراف میرساندند. گذشته از این در زمان حمله اعراب به ایران، هنگام عبور از این منطقه به آب دست نیافتند و بنا بر این آنرا " ماء لایری " به معنای آب دیده نشده خواندند.
بااینكه این منطقه از قدیم به نام ملایر شناخته شده است اما شهر فعلی آن در سال 1224 هجری قمری به دستور فتحعلی شاه قاجار و توسط فرزند وی محمد علی میرزای دولتشاه، والی كرمانشاه، بنا نهاده شد و شیخعلی میرزا به پاس قدردانی از دولتشاه، نام این شهر را " دولت آباد " نامید و با عنایت به جمعیت رو به رشد ملایر در سال 1236 هجری قمری بنیان بازار، مسجد، مدرسه، حمام و كاروان سرا در آن نهاده شد.
همچون آثار باستانی و اماكن دیدنی موجود در ملایر می توان به آتشكده باستانی نوشیجان، بوستان تاریخی سیف الدوله، یخچال میرفتاح (تخریب 70 درصدی در سیل)، تالاب آق گل، دریاچه مصنوعی و مجتمع سیاحتی كوثر، عمارت قدیمی لطفعلیان، بازار سرپوشیده، سكونتگاه باستانی در شهر سامن و منطقه حفاظت شده لشگردر، اشاره نمود.
ملایر شهرستانی است با آب و هوای معتدل كوهستانی و موقعیت استراتژیكی خاص در استان همدان. این شهر در حوزه سلسله جبال زاگرس قرار گرفته و كوه های اطراف آن، مناظر زیبایی را به وجود آورده اند.
گویش مردمانش لری است و قالی های دست بافت آن منسوب به روستاهای كسب، ننج و جوزان شهرت خاصی دارند و عمدتاً صادر میشوند. این شهر از دیرباز در تولید انگور، كشمش، گردو، بادام و... در كشور حرف اول را میزند و محصولات متنوع آن همچون شیره، عسل، باسلق و... به كشورهای اروپایی و حوزه خلیج فارس صادر میشود. ملایر به سبب غنای معادن سرب، نقره، سیلیس و فلدسپات، منطقهای مناسب برای فعالیت كارخانه ها و شهرك های صنعتی مختلف به حساب می آید.
برگزاری جشنواره بازی های بومی و محلی در روستاهای شاخص ملایر
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ملایر از برگزاری جشنواره بازی های بومی و محلی در روستاهای شاخص ملایر در روزهای باقی مانده از تعطیلات نوروز امسال آگاهی داد.
ابراهیم جلیلی در گفت و گو با ایسنا، اضافه كرد: جشنواره بازی های بومی و محلی، همایش پیاده روی همراه با برنامه های فرهنگی شاد و مفرح با همكاری میراث فرهنگی، بخشداری سامن، دهیاری و شورای اسلامی در روستای حسین آباد ناظم برگزار می گردد.
جلیلی اظهاركرد: مسابقه سبزه آرایی، زیباترین چیدمان سفره هفت سین و پخت شیرینی خانگی، كلوچه محلی و سمنو در عمارت مصدقی در هفتم فروردین و سومین جشن بومی و محلی در روستاهای شاخص داویجان و گوراب شامل برگزاری نمایشگاه صنایع دستی، عرضه سوغات، موسیقی و نقالی از دیگر برنامه های ستاد خدمات سفر به حساب می آید.
وی به برگزاری جشن بازی های بومی- محلی و نوروزگاه در روستای پیروزاشاره كرد و از برگزاری دومین جشن نوروزگاه همراه با پخت نان، كلوچه و آش محلی و نواختن موسقی و ساز در روستای الفاوت آگاهی داد.
جلیلی با اشاره به اینكه در 12 فروردین ماه كارناوال ماشین های كلاسیك از موزه تا بام ملایر حركت می كند، افزود: مسابقه اسب سواری در محوطه ارگ باستانی نوشیجان در 12 فروردین ماه و جشنواره بادبادك ها در بام ملایر برگزار می گردد.
رئیس اداره میراث فرهنگی ملایر به اجرای مسابقه طنز همزمان با روز مبعث حضرت رسول(ص) در بام ملایر و باغ تاریخی سیفیه اشاره نمود و اظهار داشت: برگزاری سیاه چادر و بازارچه صنایع دستی در عمارت مصدقی و موزه ملایر انجام می شود.
وی تصریح كرد: اجرای مسابقه عكاسی از مراسم نوروز و تور بلاعوض گردشگری و ملایرگردی از 5 تا 12 فروردین از دیگر برنامه های ستاد اجرائی خدمات سفر شهرستان است، همین طور از تمامی رستورانها، نمازخانهها، مجتمع های بین راهی و مراكز اقامتی و رفاهی بازدیدها و نظارت های لازم صورت میگیرد.
رئیس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ملایر با اشاره به اینكه امسال در چارچوب ستاد خدمات سفر شهرستان بیشتر از 40 برنامه مناسبتی ویژه نوروز برای پاسداشت این آئین كهن و جذب توریست اجرا می شود، اضافه كرد: رزمایش مشترك ترافیكی و خدمات سفر با حضور دستگاه های عضو ستاد خدمات سفر، پاك سازی محوطه ارگ نوشیجان و جشنواره بازار در محل زورخانه سنتی بازار ملایر بعنوان قدیمی ترین زورخانه استان همدان همچون این برنامه ها بوده است.
جلیلی با اشاره به اینكه مراسم استقبال از مسافران نوروزی و در اولین روز نوروز با اهدای هدیه و نواختن موسیقی محلی با حضور تعدادی از مسئولین در میدان استقلال و مراسم بدرقه مسافران با همكاری شركت راه آهن در محل ایستگاه راه آهن ملایر انجام شد، اظهار داشت: جشن استقبال از بهار باز در محل خیابان خیام شهر ملایر با همكاری شهرداری، فرمانداری و سایر ادارات انجام شد.
وی به برگزاری عصر شعر آئینی 5 فروردین ماه با حضور جمع كثیری از شعرا و ادبای ملایری در موزه لطفعلیان اشاره و بیان كرد: در روزهای نوروز ستادهای فرعی در بخش های تابعه شهرستان تشكیل و مقرر شده هر بخش برنامه های شاخص خودرا در یك روستا برگزار كند.
معبد نوشیجان؛ یادگاری از عصر باستان
كارشناس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ملایر باز در امتداد معرفی بعضی از آثار باستانی این منطقه اظهار داشت: بنای تاریخی نوشیجان در حدود 60 كیلومتری جنوب همدان و 20 كلیومتری شمال غرب شهر ملایر بر فراز تپه ای طبیعی به ارتفاع تقریبی 37 متر قرار گرفته است.
محمد رضا بهاری در گفتگو با ایسنا، اضافه كرد: این اثر كه ابتدا به صورت تپه ای باستانی بود از سال 1346 مورد جستجوهای دیرینه شناسی قرار گرفت و سپس 6 فصل كاوش صورت گرفته، 3 دوره تاریخی در آن شناسایی شد.
وی اظهاركرد: سازه های مختصر 2 دوره پارتی و هخامنشی این تپه، سپس مطالعات كافی برداشته شد و آثار اصلی شامل دژ، معبد و تالار ستوندار از اوایل دوره ماد، پابرجا می باشد.
بهاری افزود: آثار موجود مجموعه فوق شامل دو آتشكده، یك تالار ستوندار و یك انبار است كه كاربرد مذهبی و تجاری بنای فوق در دوره ماد را اثبات می كند.
این كارشناس میراث فرهنگی ملایر اشاره كرد: عناصر این مجموعه بعنوان اولین الگوهای معماری ایرانی در فلات قاره ایران از منحصربه فردترین و ارزشمندترین آثار باستانی موجود در كشور شمرده می شود.
وی ادامه داد: معبد نوشیجان شامل بنای قدیمی جبهه غربی(نخستین نیایشگاه)، تالار ستوندار(آپادانا)، معبد و آتشكده مركزی(دومین نیایشگاه)، اتاق ها و انبارها(جبهه غربی)، تونل، حصار و دژ است.
بهاری یادآورشد: این اثر تاریخی ثمین به شماره 763 در تاریفخ 3/11/1346 در لیست آثار ملی ایران به ثبت رسیده و الان یكی از نقاط مهم گردشگری شهرستان ملایر به حساب می آید.
موزه ملایر؛ یادگاری زیبا از معماری عصر قاجار
ایشان سپس با اشاره به اینكه در خیابان شهید مصطفی خمینی شهر ملایر، خانه ای قدیمی وجود دارد كه قسمتی از یك مجموعه سكونتگاهی به یادگار مانده از دوره قاجار است، اظهار داشت: سازنده و مالك اولیه این خانه، مرحوم"محسن مصدقی" معروف به مصدق الممالك بوده و در عصر فتحعلی شاه قاجار به واسطه رابطه خویشاوندی كه با دربار داشته با بهره گیری از معماران زبده آن دوران، مبادرت به ساخت این مجموعه كرده است.
بهاری با اشاره به اینكه بخش های سه گانه این مجموعه شامل اندرونی، حسینیه و اصطبل خانه است، اظهاركرد: خانه كنونی، حسینیه این مجموعه بوده كه بعدها توسط "مرتضی خان لطفعلیان" خریدای شد و كاربری مسكونی یافت.
وی با اشاره به اینكه این منزل در دو طبقه ساخته شده، تصریح كرد: سقف طبقه اول پوشیده از طاق های آجری زیباست و پوش طبقه فوفقانی آن به صورت مسطح با تیرچوبی است.
كارشناس میراث فرهنگی ملایر، اظهار داشت: زیباترین بخش بنا، حوض خانه است كه با طاق نماهای زیبایی آجری به شیوه چهاربخشی پوشیده شده است.
وی ادامه داد: جریان آب قنات و وجود دو حوض سنگی در كف، هوا و فضایی بسیار خنك و فرح بخشی را جهت گذر از گرمای تابستان برا ی ساكنان به وجود آورده است.
بهاری از دیگر خاصیت های بارز این بنای تاریخی را تزئینات لمبه كوبی چوبی در سقف طبقه اول و وجود درهای ارسی با شیشه های الوان عنوان نمود.
وی با اشاره به اینكه این بنا در تاریخ 19/12/1380 به شماره 4892 به ثبت آثار ملی ایران رسیده است، اظهار داشت: خانه لطفعلیان حالا با كاربری موزه، معرف آداب، رسوم، تاریخ و فرهنگ غنی مردم شهرستان ملایر است و هرساله با سیل توریستهای داخلی و خارجی مواجهه می شود.
بوستان تاریخی سیفیه؛ وقفی ماندگار برای مردم
این كارشناس اداره میراث فرهنگی ملایر در ادامه با اشاره به اینكه بوستان تاریخی سیفیه از قدیمی ترین پارك های استان همدان محسوب می شود، اظهار داشت: قدمت این پارك به دوره حكومت قاجاریان می رسد و در سال ۱۳۰۴ به دستور سیف الدوله، نوه فتحعلی شاه ساخته شد و به مردم ملایر تقدیم شد.
بهاری اضافه كرد: این پارك در سمت شمال شرقی ملایر و در دامنه های كوه گرمه واقع شده و مساحتی در حدود ۱۰ هكتار دارد و در سال ۱۳۸۴ در لیست آثار تاریخی و ملی ایران به ثبت رسیده است.
وی اظهاركرد: این بوستان دارای درختان چنار كهنسال برای ایجاد سایه، حوضچه ها، آبنما و جنگل مصنوعی بر روی تپه هاست و جزء نخستین تفرج گاه های سنتی ایران زمین است كه توسط مهندسین ایتالیایی طراحی و ساخته شد.
بهاری اضافه كرد: بوستان سیفیه دارای دو استخر و مسجدی است كه توسط سیف الدوله راه اندازی شده و ساختمانی كه ظاهرأ محل سكونت بانی آن بوده است، این پارك به شكل های صلیبی و بیضی ساخته شده و آب مورد نیاز آن بوسیله راه اندازی قناتی در ۸ كیلومتری زرك توسط مقنیان یزدی از كوه های اطراف به محوطه پارك انتقال یافت.
بهاری افزود: در این بوستان در هر قسمت با عنایت به نیاز آن از مصالح متفاوتی استفاده شده است كه چند مورد از آنها باز عبارت از سنگ، گِل، چوب، آجر، خشت، ساروج، كاشی و ملاط گچ هستند.
این كارشناس اداره میراث فرهنگی ملایر یادآورشد: پارك سیفیه دارای یك دریاچه مصنوعی هم است، كه با امكانات مناسب كمی بالاتر از پارك در سال های اخیر ساخته شده كه یكی از جاذبه های توریستی ملایر به حساب می آید و هر روز اهالی و گردشگران از این دریاچه بازدید می كنند و با قایق های پدالی در دریاچه مصنوعی گشت می زنند.
وی بیان كرد: آبنما و آبشار، شهر بازی، سینمای ۴ بعدی، جنگل مصنوعی بر روی تپه ها و … از دیگر جاذبه هایی كه در این پارك قدیمی وجود دارد.
یخچال میرفتاح؛ بنایی گنبدی شكل و منحصر بفرد
بهاری همین طور بیان كرد: یخچال میرفتاح باز یكی از آثار دوره قاجاریه در شهر ملایر است كه توسط شخصی به نام "میرفتاح" از آجر ساخته شده و به شكل گنبد بوده و در راه بلوار ملایر به بروجرد قرار دارد.
وی با اشاره به اینكه ارتفاع بنا از كف تا گنبد ۱۲ متر و از سطح تا منبع ذخیره یخ ۴ متر بوده و دارای دو ورودی است، اضافه كرد: یكی از درها به شكل دهلیز بوده كه مخصوص ریزش و تخلیه یخ و دیگری كه محل رفت و آمد بوده است، با پلكانی به قسمت انتهایی یخدان و محل برداشت یخ منتهی می شود.
این كارشناس اداره میراث فرهنگی ملایر اظهاركرد: ضخامت دیوارهای گنبد در قسمت تحتانی ۹۲ سانتی متر و در بالا به سه ردیف آجر ۲۰ سانتی متری می رسد و تنها عامل تزئینی بنا دو ردیف آجركاری است كه به شكل كمربندی و به ضخامت ۲۲۰ سانتی متر، داخل بنا را پوشانده است.
بهاری اشاره كرد: در قسمت بیرونی و داخلی یخدان باز دو ردیف خشت به كار رفته كه نقش عایق را داشته و در فصل تابستان مانع از نفوذ گرما و ذوب شدن یخ ها می شده و درحال حاضر با پیگیری مسئولین، محوطه اطراف یخچال برای جذب توریست در حال بازسازی است.
بر طبق این گزارش، این یخچال در سیل چند روز گذشته كه بیشتر شهرهای كشور را دربرگرفت، 70 درصد آن تخریب شد.
مینی ورد؛ یك پروژه عظیم با قابلیت بالای جذب گردشگر
شهردار ملایر باز با اشاره به اینكه قرار بود 138 المان از آثار فاخر و برجسته تاریخی و باستانی جهانی و ملی در پروژه مینی ورد تحت عنوان " جهان كوچك" طراحی و ساخته شود، اظهار داشت: با پیگیری های شهرداری ملایر امسال 2 میلیارد تومان اعتبار از محل سازمان برنامه و بودجه برای این پروژه درنظر گرفته شده است.
حسین بابائی در گفت و گو با ایسنا، منطقه همدان با اشاره به اینكه این پروژه یك طرح تفریحی – توریستی بزرگ با وسعت بسیار است، اضافه كرد: درحال حاضر 30 درصد پیشرفت فیزیكی دارد و تكمیل آن یكی از اولویت های اصلی كار شهرداری ملایر به حساب می آید.
وی با تاكید بر اینكه مینی ورد، یك مطالبه فرامحلی است و به یك پروژ مهم استانی مبدل شده كه كارشناسان برنامه و بودجه پیگیر تكمیل آن هستند، اظهاركرد: باید همه مسئولان تلاش كنند تا زیرساخت های لازم برای جذب سرمایه گذار به منظور اتمام و تكمیل آن فراهم گردد.
بابائی اشاره كرد: مینی ورد تنها یك پروژه عمرانی نیست، بلكه مقرر است فعالیت های فرهنگی، هنری، اقتصادی و اجتماعی در آن صورت گیرد و این توانایی را دارد كه خیلی از جشنواره ها و نمایشگاه ها چون نمایشگاه صنایع دستی را در این محل برگزار نماییم.
امروز ملایر با داشتن قابلیت های فراوان گردشگری در حوزه های صنایع دستی، مناطق بكر طبیعی و روستاهای بوم گردی چون مانیزان و دره جوزان، جاذبه های گردشگری، آثار باستانی و تاریخی فراوان كه بیشتر آنها به ثبت ملی رسیده اند و از آنجاكه 2 برند و ظرفیت عظیم " شهر جهانی انگور" و " شهر ملی مبل منبت" را یدك می كشد، بعنوان منطقه كم نظیر گردشگری در غرب كشور به حساب می آید و قادر می باشد در روزهای تعطیلات نوروز سفری ماندگار را برای مسافران و توریستهای داخلی و خارجی رقم بزند.
گزارش از: مهناز روزبهانی، خبرنگار ایسنای همدان
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب