دوره های تاریخی و باستانی را بیشتر بشناسیم _۲
تاریخ یك تكامل از ورود فرهنگ هلنی به ایران تا تكمیل خط
به گزارش بن ایر آثار و اسناد باقی مانده از دوره های مختلف تاریخی ثابت می كند كه زندگی بشر تكامل یافته است. برخی در صنعتگری و برخی در هنرهای دیگر تلاش كرده اند خویش را رشد دهند.
به گزارش بن ایر به نقل از مهر، موزه ملی ایران كه حالا به علت وجود هزاران اثر باستانی كشف شده از محوطه های تاریخی، آنرا موزه مادر و یا دیرینه شناسی هم می دانند، دارای آثاری از همه دوره های تاریخی است. كه می توان با بررسی دقیق تر هر كدام از این آثار به نحوه زندگی مردم و تكامل زندگی ها در ادوار مختلف پی برد. در بخش اول این گزارش به بررسی دوره های باستانی پارینه سنگی تا دوره مفرغ پرداخته شد و در بخش دوم این گزارش تاریخ دوره عیلامی ها تا دوره ساسانیان و آثار به جا مانده از آنها كه بیشترشان حالا در موزه ملی ایران نگهداری می شود، مورد بررسی قرار گرفته است. در این بخش با آثار به جا مانده از دوره هایی مانند سلوكی، هخامنشی و … آشنا خواهید شد. دوره عیلامی عیلامی ها اولین شهرها را در جنوب و جنوب غربی ایران بخصوص خوزستان و فارس بنا كردند. زیگورات چغازنبیل و مجموعه بناهای اطراف آن از مهمترین بقایای معماری این دوره است و آثار مهمی مانند پیكره سفالی گاو با كتیبه ای بر پشت آن، لوله های شیشه ای، پلاك های تزئینی دیوار و گل میخ های كتیبه دار از این دوره در تالار موزه ملی ایران به معرض نمایش گذاشته شده است. با آنكه عیلامی ها شیوه نگارش خاص داشتند در حدود ۲۲۰۰ سال قبل از میلاد خط میخی را كه به علت نگاره های میخ مانند به این نام خوانده می شود از همسایگان غربی خود در میان النهرین برگرفتند با زمان خود انطباق دادند و به كار بستند. از آن پس در عیلام دو خط ایلامی و اكدی و گاهی سومری به منظور گوناگون به كار رفته است. دوره آهن حد فاصل دوره مفرغ و امپراتوری هخامنشی در ایران با نام دوره آهن شناخته شده است كه خصوصیت فنی آن آشنایی با چگونگی ذوب فلز آهن است. خصوصیت مشهور دوره آهن الگوهای نسبتاً مشابه در آئین تدفین است كه به نظر می آید متأثر از اعتقاد به زندگی بعد از مرگ بوده، كه به قرارگیری اشیای فراوان در درون گورها می انجامد. همچون آثار مهم به دست آمده از این گروه یافته های عمارلو، قیطریه تهران، سیلك كاشان و … است بعضی از محوطه های دوره آهن مانند تپه حسنلو، زیویه كردستان و… بقایای آثار معماری هم به دست آمده است. دستیابی به فن ساخت اشیای آهنی بخصوص در زمینه تولید جنگ افزار زیورآلات و ادوات كشاورزی دلیل اصلی نامگذاری این دوره است گرچه هنوز فلز مفرغ بیشترین استفاده را دارد. دوره هخامنشی (۳۳۰ تا ۵۵۹ قبل از میلاد) امپراتوری پارسی هخامنشی در حدود ۲۵۰۰ سال پیش شكل گرفت. اسناد به جای مانده از دوره هخامنشی نشان داده است كه به كارگیری خط در دستگاه حكومتی آنان بسیار گسترده است. داریوش بزرگ برای نخستین بار در ایران سكه ضرب كرد و فنون گوناگون بخصوص سنگ تراشی و فلزكاری در این دوره شكوفا شد. نقش برجسته بار عام تخت جمشید، ستون سنگی با سرستون به شكل دو گاو گشت هم، تندیس سنگی داریوش كه بر پایه ای استوار است به فرمان وی در مصر ساخته شده و پیكره پنه لوپه نمونه های شاخص این دوره اند. در این دوره با استفاده از سنگ لاجورد و تلفیقی از خمیر آبی اشیایی مانند پیكره شیر نشسته گاو و سردیس شاهزاده هخامنشی ساخته شده است. دوره سلوكی (۱۴۶ تا ۳۱۳ قبل از میلاد) بعد از حمله اسكندر جانشینان وی در ایران حكومت سلوكی را بنیاد نهادند از نتایج تأسیس این حكومت در ایران رواج هنر و فرهنگ هلنی ساخت پیكره های مفرغی خدایان یونانی مانند زئوس، هرمس و.. سكه هایی با تركیب چهره اسكندر و ایزدان همراه با خط یونانی و راه اندازی معبد لائودیسه در نهاوند است. دوره اشكانی (۲۵۰ قبل از میلاد تا ۲۲۴ میلادی) اشكانیان كه سواركارانی سلحشور و تیرانداز ماهر از شمال شرق ایران بودند، حكومتی را تشكیل دادن كه به نام بنیانگذار آن اشك اول اشكانی نامیده شد. اشكانیان حدود ۵۰۰ سال بر ایران حكومت كردند. كشف آثاری از این دوره در شهرهایی مانند نساء در تركمنستان، پالمیر در سوریه، منطقه الیمایی ها در خوزستان نشان دهنده اهمیت و گستردگی این امپراطوری است. نقش برجسته های سنگی، انواع تكوك یا همان ریتون های سفالین، از آثار این دوره است مجسمه بزرگ زاده اشكانی حكایت از دانش آنها در فلزكاری به خصوص ریخته گری پیكره های بزرگ دارد. مومیایی موسوم به مرد نمكی هم كه در زنجان كشف شد متعلق به دوره اواخر اشكانیان است. دوره ساسانی (۶۵۱ تا ۲۲۴ میلادی) ساسانیان مدعی تداوم دوره هخامنشی بودند و هنر شاهانه ساسانی به لطف نقوش پارچه های ابریشمی، گچبری های اروپا و آسیا و موزاییك های بی نظیر در بخش تاریخی موزه از تزئینات با شكوه این دوره در تپه حصار دامغان، چال ترخان در ری، بی شاپور در فارس به دست آمده است. در این دور سكه ها را با نقش پادشاهان با انواع تاج و تزئینات آرایشی و كتیبه های پهلوی ساسانی با دقت ضرب كرده اند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب