عكاسخانه ی مانی شیراز در یك قدمی نابودی
بن ایر: فارس قبل تر (تیر 97) شهردار شیراز در اختتامیه رویداد مسابقه عكس شیراز امروز، وعده ی تأسیس نخستین موزه ی عكاسی شیراز را داد؛ وعده ای كه مانند خیلی از وعده های مسئولان، گفته شد تا دلی خوش و لبی خندان شود؛ حالا نه فقط موزه عكاسی ایجاد نشد بلكه ساختمان یكی از قدیمی ترین عكاسخانه های شیراز در یك قدمی نابودی و منتظر نخستین باران شدید می باشد.
خیابان طالقانی یکی از معبرهای دلنشین و زیبای شیراز است؛ خیابانی که در هر طرف آن ساختمان های قرار دارد پُر از خاطرات تاریخی، از باغ موزه پارس تا کتابخانه شهید دستغیب در این سو و مغازه ها و ساختمان بانک و نخستین ساختمان های ۲ طبقه تراس دار، در آن سو؛ اما در میانه ی این خیابان نه چندان طولانی، اندکی بالاتر از حمام وکیل، عمارت فراموش شده ای قرار دارد که با یک در دو لنگه به پیاده رو وصل می شود؛ بنایی که با قدمتی قریب به یک قرن، با وجود اهمیت کاربری تاریخی اش، زیر غبار سنگین بی تفاوتی ها و در انتهای هفت پیچ بروکراسی های اداری و در سایه تعلل و سهل انگاری ها، آخرین روزهای حیاتش را طی می کند.
از همان ابتدا و با تماشای نمای بیرونی عمارت عکاسخانه مانی می توان متوجه تفاوت های آن با سایر ساختمان های قدیمی شهر شد. تراس های بزرگ، پنجره های تمام قد و به تعداد زیاد و ستون های چوبی و.. بعضی از نقطه تفاوت ای این بنا با دیگر عمارت های مجاور و هم دوره آن است.
عمارت عکاسخانه ی مانی قبل از آنکه بدل به دومین عکاسخانه ی شیراز شود، دفتر بانک اسقراضی روسیه بود؛ همان عمارت سه طبقه که سال ۱۲۹۵ ساخته شد و ۱۵ سال یعنی تا سال ۱۳۱۰ بانک بود و بعد از آن، عکاسخانه شد تا شیراز گام دوم را پس از گشایش عکاسخانه فردوسی، در مسیری که پیشتاز آن شده بود، بردارد.
از آن سال تا اوایل دهه هفتاد، عکاسخانه را خانواده های چهره نگار و اصلاحی، از عکاسان بنام شیرازی، سرپا نگاه داشتند اما یک دفعه، عکاسخانه تعطیل شد و در اوج شهرت، رها گردید تا به ژرفنای فراموشی و گمنامی سقوط کند. خانواده چهره نگار تنها پنج سال پس از نخستین عکاسخانه شیراز، مانی را افتتاح کردند و سال ها میرزا مسیح الله چهره نگار، میرزا نصرالله چهره نگار و امرالله اصلاحی عکاسان آن بودند که این مرکز فرهنگی و هنری مهم را سرپا نگاه داشتند.
تسهیل مشارکت بخش خصوصی برای حفظ بناهای با ارزش میراثی
اولین بار اسفند ۹۷ بود که ایسنا گزارشی از وضع نابسامان عمارت مانی منتشر و آنرا اینگونه توصیف کرد که «طبقه دوم، از چند اتاق تشکیل شده که حال و روزشان بهتر از راه پله نیست، سقف هایی که قوت شان را از دست داده و سست شده و در نقاطی هم فروریخته، روایتگر بی صدای روزگار طولانی بی توجهی است.»
اما بعد از گذشت ۲۰ ماه شرایط از آن روز هم نابسامان تر شد و همان تَرَک قدیمی یکی از دیوارهای اصلی عمارت، پیشروی کرده و البته شهرداری شیراز هم بیکار ننشسته و اخطاریه ای خطاب به مالکان و مستاجران دکان های زیرین ساختمان صادر و خطرساز بودن آنرا ابلاغ کرده است؛ همان ساختمانی که قرار بود آنرا به موزه عکاسی بدل کنند.
عمارت سالخورده ی مانی هر روز بیش از گذشته فرسوده شده و مخاطرات آن برای ساختمان های مجاور، دکان های زیرین و البته عابران بیشماری که مدام از پیاده رو می گذرند، بیشتر و بیشتر می شود؛ ساختمانی که شماره ثبت در لیست میراث فرهنگی را دارد اما نه وعده شهرداری و نه ثبت شدن در لیست میراث، مانع از فرسودگی این بنا نشده است.
عبدالرضا نصیری اصل، معاون میراث فرهنگی استان فارس در پاسخ به این پرسش ایسنا که آینده عمارت مانی چه خواهد شد؛ شرایطی را توضیح داد که نشان از نبود توان مالی برای مرمت این عمارت بود.
نصیری می اظهار داشت: داستان همیشگی ما همین است. تعداد اماکن ثبت شده نسبت به میزان اعتباراتی که میراث فرهنگی در اختیار دارد خیلی بیشتر است. تنها راه حفظ بناهای ثبت شده تسهیل سرمایه گذاری بخش خصوصی است.
معاون میراث فرهنگی استان فارس، معتقد می باشد که باتوجه به شرایط فعلی تنها راه ادامه حیات عکاسخانه ی مانی و البته دیگر اماکن ثبت شده، سرمایه گذاری بخش خصوصی است.
در جایی از گفت و گو نصیری اصل توضیح می دهد: اصلا اینطور نیست که وقتی مکانی به ثبت می رسد بودجه مرمت برای آن در نظر گرفته شود، اداره کل ثبت حریم در تهران متاسفانه بدون اینکه در نظر داشته باشد چه کسی می خواهد از مکان به ثبت رسیده حفاظت کند اماکن را ثبت می کند. بودجه اداره کل حفظ و احیای بناها، بافت ها و محوطه ها مشخص است؛ مشخص است که چه مقدار پول وجود دارد که بین استانها تقسیم می شود اداره کل ثبت و حریم اما اصلا برایش اهمیتی ندارد که پس از آن که مکانی را ثبت می کند این بودجه حفاظت از کجا تامین می شود.
او ادامه می دهد: برای دیوار ساختمان مانی دو راه وجود دارد؛ نخست اینکه با نیروهای خود حفاظت موقت انجام دهیم که اصلا دائمی نسیت. دوم اینکه، مالک را تشویق به سرمایه گذاری نماییم.
به گزارش بن ایر به نقل از ایسنا، باید در نظر داشت که ساختمان مانی زمینی مشاع دارد و تنها متعلق به یک نفر نیست و از طرفی هم سرقفلی عکاسخانه متعلق به دیگری ست؛ با این وجود معاون میراث فرهنگی فارس اعتقاد دارد که سرمایه گذاری توسط بخش خصوصی می تواند کارساز باشد.
آینده ی مبهم عمارت عکاسخانه ی مانی
به گزارش بن ایر به نقل از ایسنا، ادامه ی حیات عمارت مانی به معضلاتی پیوند خورده که آینده این عمارت را مبهم می کند؛ مشاع بودن ساختمان، نبود اعتبارات کافی برای رسیدگی به ساختمان های دارای شماره ثبت ملی در شهری نظیر شیراز و استانی همچون فارس با آن گستره ی آثار و ابنیه ها و گرفتاری های گوناگون شهرداری و البته شرایط اقتصادی امروز که نگهداری یک عمارت را به رده های آخر اهمیت، به لحاظ اجرای طرح ها سقوط داده است.
آنچه در این میان اهمیت دارد اینست که نهادهای متولی بستری را برای سرمایه گذار بخش خصوصی فراهم آورند تا بی دغدغه و به آسانی، امکان کار برایش فراهم گردد و تمایل برای حضور و فعالیت داشته باشد. فضایی که با وجود همه حرف ها و وعده های حمایتی، همچنان اندر خم نخستین کوچه مانده است.
منبع: بن ایر
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب