BonAir
بن ایر

گزارش مهر؛

زخم گنبد فیروزه ای ماهان كهنه شد

زخم گنبد فیروزه ای ماهان كهنه شد

گنبد فیروزه ای آرامگاه شاه نعمت الله ولی در باغ شهر تاریخی ماهان، پنج ماه قبل زخم برداشته و در انتظار تأمین اعتبار برای مرمت است.


دریافت 14 MB
خبرگزاری مهر - گروه استان ها: اواخر آبان ماه سال قبل بود که دوستداران میراث فرهنگی در کرمان با شنیدن خبر تخریب بخشی از گنبد بنای آرامگاه «شاه نعمت الله ولی» شوکه شدند این در حالیست که در همان زمان به علت عدم حراست مناسب از تخت درگاه قلی بیگ بنای داخلی این بنا هم تخریب شد همین اتفاق برای گنبد مشتاقیه هم رخ داد و در همه موارد یک چیز مشترک است و آن هم عدم مرمت پس از گذشت ماه ها از تخریب بخشی از این بناهاست.
گنبد آستانه شاه نعمت الله ولی، در کنار قدمتی که دارد دارای اهمیت ویژه معماری است به صورتی که می تواند در طول چندین سده کلکسیونی از معماری ایرانی را در آن مشاهده کرد.

وضعیت بنا فرودین ماه ۱۴۰۰
این بنا در سال ۸۴۰ قمری و در زمان شاهرخ تیموری در شهر ماهان در نزدیکی شهر کرمان راه اندازی شد، در کنار کاشی کاری های زیبا، استفاده از عاج فیل و چوب به این بنا زیبایی قابل توجه داده است. وجود حوض های زیبا و مناره های آبی رنگ در باغ شهر ماهان، مجموعه ای بی نظیر از تلفیق معماری بوجود آورده است.
معماری شگفت انگیز گنبد آرامگاه شاه نعمت الله
آرامگاه شاه نعمت الله در سال ۱۳۱۰ ثبت ملی شده و مساحتی برابر با ۳۵ هزار مترمربع دارد و به یکی از جاذبه های قابل توجه گردشگری ایران تبدیل گشته است. قرار گرفتن این بنا مجاور باغ جهانی شاهزاده بر اهمیت آن افزوده است. ضمن اینکه هر گردشگری که بخواهد از بناهای ثبت جهانی ارگ بم و کویر لوت بازدید کند بدون شک در راه سری هم به ماهان می زند.
اما نکته جالب توجه در مورد این گنبد که در سال ۹۳ توسط یک ریاضی دان هلندی عنوان شد استفاده از ۱۱ قسمت مساوی در ساخت گنبد دایره ای این بناست.

وضعیت بنا دیماه ۱۳۹۹
معمای ساخت گنبد
مطابق با اصول ریاضی؛ دایره در صورت تقسیم به عدد زوج ختم می شود اما در این گنبد ۱۱ قسمت وجود دارد که در قاعده و رأس به یکدیگر ختم می شود و فاصله ای بین این قسمت ها وجود ندارد.
نکته دیگر اینکه قدیمی ترین بخش این مجموعه بنای تاریخی همین گنبد و بنای زیرین «گنبدخانه» است. حالا ۵ ماه پس از بارندگی مختصری که در پاییز سال قبل در کرمان روی داد می گذرد، بارندگی که باعث شد بخشی از این گنبد فرو بریزد.
عدم تخصیص اعتبار برای مرمت بنای تاریخی
همان زمان معاون میراث فرهنگی استان کرمان در مورد دلیل ریزش کاشی های گنبد اظهار داشت: دلیل ریزش کاشی ها بارندگی و فرسودگی در گذر زمان است.
مجتبی شفیعی از در دست بررسی قرار گرفتن طرح مرمت این بنا اطلاع داده و گفته بود که در صورت تأمین اعتبار و همکاری اداره کل اوقاف استان کرمان کار مرمت بنا انجام می شود.

وضعیت بنا آذرماه سال ۹۹
وی بروز این خسارت به گنبد را در بناهایی که از ملات گچی استفاده می شود غیر قابل اجتناب دانست و عنوان کرده بود که امیدواریم با همکاری اداره اوقاف پروژه تأمین اعتبار و مرمت شود.
اما اگر این روزها سری به این بنای شاخص استان کرمان بزنید هنوز مرمت بنا انجام نشده است، هر چند که عدم بارندگی در استان کرمان طی سال قبل خسارت های زیادی به کشاورزان زده اما شاید بتوان این عدم بارش را دلیل عدم تخریب بخش های دیگر کاشی کاری گنبد دانست. کمبود اعتبار یکی از اشکالات در راه مرمت این بنا است.
شیوع کرونا فرصت مناسبی برای مرمت بناهای تاریخی بود
احسان کمالی یکی از فعالان گردشگری در استان کرمان در گزارش بن ایر به نقل از مهر می گوید: مجموعه آرامگاه شاه نعمت الله ولی شامل مجموعه ای کامل از مؤلفه ای مختلف معماری ایرانی است که دارای اصالت معماری قابل توجهی است.
وی اظهار داشت: هسته اولیه بنا گنبدخانه ای در میانه باغی در شهر ماهان بوده که در سال ۸۴۰ قمری راه اندازی شده و به مرور زمان بر آن افزوده شده است. این بنا به علت استفاده از کاشی ها فیروزه ای بسیار چشم نواز است و مورد توجه تورهای مختلف گردشگری قرار می گیرد هر چند با انتشار کرونا به صنعت توریسم آسیب وارد شده اما متأسفانه شاهد می باشیم در بعضی موارد در مورد نگهداری و مرمت بناهای تاریخی کم توجهی می شود و عدم تأمین اعتبار مرمت گنبد هم از این دست است.

وی بیان نمود: با عنایت به پیشبینی بارش های شدید مقطعی در استان کرمان طی روزهای پیش رو امکان افزایش خسارت هم وجود دارد.
وی اظهار داشت: گنبدها و رواق ها، صحن های مختلف و حوض های آب، هشتی های زیبا، ساختمان دو طبقه و کاشی کاری های بی نظیر باعث غنای بنا شده است.
کمالی اضافه کرد: هر چند گردشگران این روزها در بناهای تاریخی حضور ندارند اما برای مرمت بناهای تاریخی فرصتی قابل توجه فراهم شده که اگر مورد بی اعتنایی وزارت میراث فرهنگی قرار گیرد در پسا کرونا شاهد وجود مشکلات بسیاری خواهیم بود.
این در حالی است که گنبد بنای مشتاقیه در شهر کرمان هم سرنوشتی مانند گنبد آرامگاه شاه نعمت الله در ماهان دارد. از طرفی عدم مرمت بنای تخت درگاه قلی بیگ با وجود پیگیری های رسانه ای هم باعث بروز نگرانی در مورد حراست و مرمت بناهای تاریخی در استانی شده که رکود بناهای ثبت جهانی ایران را در اختیار دارد.



منبع:

1400/01/24
20:49:00
5.0 / 5
830
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)

تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
لطفا شما هم نظر دهید
= ۴ بعلاوه ۴