کشف گودال غلات از روستایی باستانی در گیلان
گودال ذخیره سازی غلات در جریان گمانه زنی در فضای دستکند روستای ˮشَمامˮ رودبار کشف شد.
به گزارش بن ایر به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، سولماز رئوف، سرپرست هیأت دیرینه شناسی مستقر در این منطقه اظهار داشت: اولین جستجوهای دیرینه شناسی در روستای "شَمام" از توابع بخش مرکزی شهرستان رودبار استان گیلان در سال ۱۳۴۸ خورشیدی به سرپرستی عبدالحسین شهیدزاده انجام شد و گورستان عظیمی متعلق به دوران اشکانی با گورهای زاغه ای به دست آمد.
وی در ادامه اظهار نمود: بعد از کاوش شهیدزاده، شمام با وجود موقعیت ویژه تاریخی در برنامه پژوهشی دیرینه شناسی کشور قرار نگرفت و در طول زمان لطمه های فراوانی دید. در تابستان سال ۱۳۸۳ بمنظور تدوین اطلس دیرینه شناسی گیلان، محوطه های باستانی شهرستان رودبار همچون شمام توسط محمدرضا خلعتبری و بهروز همرنگ مورد بررسی و شناسایی قرار گرفت.
این عتیقه شناس اضافه کرد: در اوایل تابستان ۱۴۰۰ خورشیدی، طی عملیات خاکبرداری بمنظور ایجاد پی ساختمان مسکونی در روستای شمام، قسمتی از یک سازه دستکند آشکار شد. با حضور کارشناسان اداره کل میراث فرهنگی استان گیلان از ادامه کار جلوگیری به عمل آمد و با مجوز پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری گمانه زنی در این محوطه انجام و یک گمانه ۵/۲ در ۳ متر حفر شد و سازه دستکند مورد مستندسازی قرار گرفت.
سرپرست این هیأت دیرینه شناسی با اشاره به اینکه این سازه به احتمال زیاد یک گودال ذخیره سازی غلات حفرشده در دل بستر آهکی است، اظهار داشت: قطر دهانه ورودی این چاله ۷۰ سانتی متر، عمق آن ۱۲۲ سانتیمتر و قطرش در پایین ترین بخش و کف ۱۱۰ سانتی متر است. دیواره داخل سازه، گل اندود و کف آن به قطر ۱۰ سانتی متر با گل کوبیده فرش شده است.
رئوف با بیان این نکته که در گذشته برای حفظ دانه غلات برای مدت زمان طولانی آنرا در محلی به نام گودال ذخیره سازی انبار می کردند، تصریح کرد: این گودال ها اصولا در داخل زمین هایی با بافت متراکم حفر می شده و در مکان ها و فرهنگ های مختلف به ویژه مکان های مرطوب دیده می شود.
این عتیقه شناس همین طور بیان کرد: گودال های ذخیره علاوه بر حفظ محتویات داخلی از حمله حشرات، میکرو ارگانیزم ها و حیوانات خارجی مانند موش و جوندگان، مکان امنی را برای پنهان کردن غلات که اصلی ترین ماده غذایی در گذشته بوده در مقابل سرقت غریبه ها و دشمنان، فراهم می کرده است.
او اضافه کرد: کشف چاله های ذخیره برای افرادِ ناآگاه دشوار بوده، برای اینکه درِ ورودی این چاله ها بسته و سپس روی آن با توده های کاه و حتی زباله استتار می شد.
او با اشاره به اینکه گودال های ذخیره سازی در میان تمام فرهنگ ها و در سراسر جهان وجود دارد و برای نخستین بار شواهد آن از دوران فراپارینه سنگی و در خاور نزدیک در محوطه سکونتگاهی عین ملاحه مربوط به فرهنگ ناتوفی ظاهر شد، اظهار داشت: از آن جا که این روش ذخیره سازی بیشتر در خاورمیانه شناخته شده است بیشتر گزارش های تاریخی از آن بعنوان اقتصاد آسیایی یاد می کنند و در دهه ۱۹۸۰ میلادی این تکنیک در میان بادیه نشینان صحرای نگو (Negev) قابل مشاهده بود.
بگفته رئوف، در اروپای مرکزی این گودال های ذخیره سازی از دوران نوسنگی، دوران برنز، عصر آهن و دوران متأخر شناخته شده است.
او با اشاره به اینکه گودال ذخیره کشف شده در روستای شمام در زمان های گذشته بطور کامل خالی شده بود، اظهار داشت: احیانا جهت استفاده باردیگر از گودال، ورودی آنرا با تخته سنگی مسدود کرده بودند که بر اثر برخورد تیغه دستگاه بیل مکانیکی با آن، قسمتی از آن تخریب شد.
سرپرست هیأت دیرینه شناسی همین طور اظهار نمود: بمنظور حفاظت از این سازه، بعد از اختتام کاوش و مستندسازی، داخل آن با خاک سرندشده پر شد.
در این کاوش، تعدادی قطعه سفال نیز به دست آمده است که رئوف درباره آنها، اظهار داشت: برمبنای مطالعه و مقایسه تطبیقی با نمونه های به دست آمده از کاوش شهیدزاده در شمام، بیشتر این قطعات بصورت کاملا صیقلی با خمیری به رنگ قهوه ای متمایل به قرمز مربوط به دوره اشکانی هستند و تعداد اندکی سفال لعابدار متعلق به اوایل دوران اسلامی نیز در میان داده ها به چشم می خورد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب