ایرانیان ۴هزار سال پیش تر از اروپایی ها یكجانشین شدند
بن ایر: رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی اظهار داشت: ایرانیان چهار هزار پیش تر از اروپایی ها یكجانشین شدند.
به گزارش بن ایر به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، سید محمد بهشتی، رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری این مطلب را در سومین نشست تخصصی ایران كجاست، ایرانی كیست (مطالعات طرح آمایش سرزمین) در محل سازمان برنامه و بودجه مطرح ساخت.
او با اشاره به وجود این ذهنیت كه فكر غربی، فكری جهانی است، درباره غرب و آنچه كه در حوزه فرهنگ غربی است سخن گفت.
بهشتی با اشاره به تفاوت فرهنگ ها، در توضیح منشا این تفاوت به تعریف فرهنگ پرداخت و اظهار داشت: فرهنگ، دانایی حاصل از تعامل تاریخی انسان با محیط به قصد حفظ بقا در شرایط بحرانی و فراهم كردن شرایط حداكثری زیست در وضعیت عادی است.
او در توضیح ضرورت تولید تعامل برای رسیدن به دانایی اظهار داشت: هیچ محیطی نیست كه برای فراهم كردن شرایط زیست ضرورتی به تعامل انسان با آن وجود نداشته باشد.
او تفاوت محیط را سرمنشا تفاوت فرهنگ ها دانست و اظهار داشت: اگر فرهنگ چین با فرهنگ هند، مصر، ایران، اروپا و غیره فرق دارند در وهله نخست به خاطر محیط های متفاوت آنها است.
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری اضافه كرد: یك جامعه انسانی به اعتبار منابع مورد نیاز در یك محیط، برای بار نخست وارد آنجا می گردد این در شرایطی است كه اگر جایی فاقد منبع زیستی باشد انسانی وارد آن نمی گردد.
او تصریح كرد: معمولا در همه محیط های قابل زیست و برخوردار از منابع حتما موانع زیستی هم وجود دارد به عبارت دیگر ما با دوگانه منابع و موانع زیستی مواجه هستیم.
او در ادامه به مقایسه منابع و موانع زیستی در محیط های مختلف پرداخت و اظهار داشت: طیفی از بسیار كم تا بسیار زیاد از منابع و موانع در محیط های مختلف وجود دارد، از جانب دیگر منابع متنوع هستند و باید زنجیره ای از منابع داشته باشیم در غیر اینصورت برای شرایط زیست كافی نخواهد بود.
بهشتی منابع را به دو گروه بالقوه و بالفعل تقسیم كرد و اظهار داشت: در مصر رودخانه نیل بعنوان منبع بالفعل آب به حساب می آید در حالیكه در خیلی از نقاط ایران منبع آب، بالقوه و به صورت سفره های زیر زمینی است كه مشهود نبوده و پشت حجابی از زمین واقع شده است.
شرق چین، بهشت روی زمین
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری موانع را هم به صورت بالقوه یا بالفعل دانست و اظهار داشت: طوفان های موسمی در بنگلادش یا بادهای ۱۲۰روزه سیستان در ایران یك مانع بالفعل زیستی است كه پشت حجابی از زمان پنهان نیست و ما می دانیم چه زمانی اتفاق می افتد اما زلزله، سیل یا خشكسالی در ایران موانع بالقوه هستند كه باآنكه می دانیم شاید خواهند امد اما زمان و شدت وقوع آن را نمی دانیم.
او با اشاره به وجود تفاوت و تنوع محیط ها از نظر منابع و موانع اعم از بالقوه و بالفعل و همینطور وضعیت زنجیره منابع اظهار داشت: حاصل همه این ها ماتریسی را به دست می دهد كه در بهترین موقعیت عدد ۱۰ را به ما نشان داده است كه در واقع محلی مانند بهشت است و در آن منابع كاملا بالفعل و بسیار غنی و موانع بسیار نادر هستند، شرق چین یكی از این مناطق است.
بهشتی اضافه كرد: مناطقی كه عدد ماتریس به ۲ نزدیك می شود، كمترین ارزش زیستی را دارد، این محیط ها از نظر منابع فقیر، زنجیره منابع ناكامل و موانع زیستی بزرگ و شدید بوده و شرایط زیست به قدری سخت است كه ناممكن می گردد.
وی با اشاره به طبقه بندی مناطق مختلف برپایه اعداد این ماتریس از محیط های بینابینی، بهشت آسا، مستعد و برخوردار نام برد.
او اظهار داشت: در محیط بینابینی به علت كامل نبودن زنجیره برای زیست باید حركت كرد و برای تامین و استفاده منابع از محلی به محل دیگر كوچ كرد.
او از خصوصیت های مناطق بهشت آسا به وجود منابع بالفعل فراوان با زنجیره كامل همراه با موانع كم و نادر اشاره نمود و در تعریف محیط مستعد اظهار داشت: در این محیط موانع و منابع، هردو فراوان اما بالقوه هستند، مثل محیط ایران كه محیطی مستعد و بالقوه است.
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، محیط برخودار را محیطی با منابع و موانع بالفعل دانست و در تفاوت این محیط با محیط مساعد اظهار داشت: در محیط مساعد، منابع بزرگتر از موانع هستند اما در محیط برخوردار موانع بزرگتر از منابع هستند.
او همه اروپا را دارای محیطی برخوردار دانست و اظهار داشت: منظور از اروپا، تاریخ اروپا است و نه اروپای امروز چون كه امروزه به قدری دخل و تصرف در اروپا صورت گرفته است كه شباهت زیادی به اروپای تاریخی ندارد.
بیشتر جنگل های اروپا در قرن ۱۹ كاشته شده اند
بهشتی اظهار داشت: جنگل هایی هم اینك كه در اروپا می بینید عموما در قرن ۱۹ كاشته شده است و شاید فقط ۵ تا ۶ درصد جنگل های اروپای امروز، جنگل های اصیل و قدیمی است كه تبار آنها جنگل های هیركانی گیلان و مازندارن است چون كه در قرن ۱۵ -۱۶ همه جنگل ها تراشیده شده اند.
او اضافه كرد: بیشتر جمعیت بشر در محیط های مساعد مثل هندوستان، چین و آسیای جنوب شرقی قرار دارند و در مرتبه بعدی اروپا و آمریكای شمالی با محیط های برخوردار جمعیت را در خود جای داده اند و محیط های مستعد مثل خاورمیانه در مرتبه سوم قرار دارند.
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با اشاره به نظم شگفت آور موجود در سطح كره زمین اظهار داشت: در شمالی ترین لایه ها، یخبندان و اقلیم قطبی، در لایه های بعدی اقلیم دوفصلی با جنگل های سوزنی برگ را داریم و سپس لایه ای متشكل از علفزار، مرتع و بدون درخت و هم لایه ای از جنگل های معتدل و پهن برگ در اروپا و چین را شاهد می باشیم.
او در ادامه به منطقه گرم و مرطوب استوایی اشاره نمود و اظهار داشت: كره زمین دارای یك كمربند بیابانی است كه ایران هم در این كمربند قرار دارد.
به گفته وی، مردم اروپا در محیط جنگلی معتدل برگ پهن زندگی می كردند اما اروپای امروز شبیه اروپایی كه بشر وارد آن شده و تاریخ طولانی را سپری كرده، نیست.
اروپا بسیار دیرتر از سایر قاره ها زیست پذیر شد
بهشتی در ادامه تصریح كرد: اصولا اروپا با وجود محیط طبیعی مطلوب نسبت به آسیا و اروپا بسیار دیر زیست پذیر شده است، حدود ۴ میلیون سال پیش كه اولین گونه انسان ریخت ها پدید آمدند، در افریقا زاده شدند و سپس وارد اروپایی شدند كه سراسر یخبندان و سردسیر بوده است.
او اضافه كرد: وقتی انسان راست قامت حدود ۲ میلیون سال پیش از افریقا خارج می شود، اروپا همچنان یخ بندان بوده و شواهد انسان ابزار ساز در اروپا بسیار كم است.
وی قدیمی ترین شواهد موجود انسان هوشمند (نیای ما) متعلق به حدود ۱۵۰هزار سال پیش در افریقا اشاره نمود و اظهار داشت: این انسان حدود ۱۰۰هزار سال پیش از افریقا به منطقه ای كه ما هم اكنون در آن زندگی می نماییم، قدم گذاشت اما این انسان هم خیلی دیر وارد اروپا شد و در واقع كهن ترین شواهدش در اروپا به ۵۰هزار سال پیش است.
به گفته بهشتی، نه تنها زیست پذیری در اروپا در مقایسه با سایر قاره ها خیلی دیرتر اتفاق افتاد، بلكه تمدن هم به نسبت سایر قاره ها دیرتر وارد اروپا شد و هرچقدر ما به سمت غرب و شمال اروپا می رویم می بینیم كه اینها دیرتر وارد جهان متمدن شده اند.
او با اشاره به این كه به صورت متوسط از حدود ۵ هزار سال پیش، شاهد اولین انسان های یكجا نشین در اروپا هستیم، اظهار داشت: این در شرایطی است كه این تاریخ در ایران حتی به ۹ هزار سال پیش هم می رسد.
پیش یخبندان در اروپا حدود ۱۸هزار پیش
بهشتی با بیان این نكته كه در ۱۸ هزار سال پیش سطح اروپا عموما یخبندان بود، اظهار داشت: ۷ هزار سال پیش كه در كاشان سیلك را داریم كه سفال داشته و نزدیك به فلز كاری است، در اروپا یخبندان به سمت شمال عقب نشینی كرده و جنگل های بسیار متراكم این قاره را در بر گرفته است.
او به اشاره به ورود دیرهنگام كشاورزی به اروپا اظهار داشت: در حالیكه در ایران آثار كشاورزی ۱۲ هزار ساله وجود دارد، در ایتالیا مردم ۶-۷ هزار سال كشاورزی می كردند.
او درباره جهش ژنتیك انسان در اروپا اظهار داشت: هرچقدر به سمت شمال غربی این قاره حركت می نماییم جهش ژنتیك جوان تری را شاهد می باشیم.
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری اضافه كرد: آغاز عصر نوسنگی در ایران مربوط به ۹ هزار سال پیش است اما در اروپا ۴۵۰۰ سال پیش طلایه داران نوسنگی وارد شدند.
او به مومیایی های باتلاقی در اروپا اشاره نمود و اظهار داشت: مومیایی های باتلاقی، انسان هایی بودند كه در باطلاق و مرداب غرق شده و به صورت مومیایی در آمدند و دیرینه شناس ها موفق شدند با برسی دی ان ای آنها، عناصر زیستی آنها را تشخیص دهند.
به گفته وی، تمدن هایی مانند روم باستان و یونان باستان در مقایسه با تمدن های مصر باستان، بین النهرین و ایران، هند باستان و چین، جوان تر هستند.
جنگل و باطلاق موانعی بر سر راه ورود به اروپا
بهشتی با اشاره به وجود موانع زیاد ورود به اروپا، از مهمترین موانع، جنگل را نام برد و اظهار داشت: جنگل مصالح ساختمانی بسیاری در اختیار انسان قرار می دهد كه با آن می توان تمدن های بزرگ ساخت، همینطور جنگل منابع غذایی در اختیار انسان قرار می دهد اما برای بهره مندی از این منابع در وهله نخست باید موانع را از سر راه برداشت.
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با تاكید بر این كه در طول تاریخ حیات انسان در اروپا، همواره بشر با جنگل در یك كشمكش دائمی و بی رحمانه به سر می بردند، اظهار داشت: در آن زمان درختان تنومند چندصد ساله ای وجود داشت كه چترشان اجازه نمی داد آفتاب به زمین برسد همینطور بارندگی های بسیار شدید، همه زمین را تبدیل به باطلاق گسترده كرده بود كه انسان اصلا نمی توانست وارد این منطقه پردرخت و پر باطلاق شود.
او با اشاره به وجود موزه های باتلاقی در اروپا اظهار داشت: این در شرایطی است كه در كشورهایی مانند ایران، چین و هند و... اصلا مومیایی باتلاقی وجود ندارد و این مومیایی ها خصوصیت اختصاصی اروپا هستند.
او در ادامه از كك بعنوان یكی دیگر از عواملی نام برد كه به شدت زیست پذیری را در اروپا سخت كرده بود.
ترس های مردم قاره اروپا
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با اشاره به این كه در اروپا چیزهای فراوانی وجود داشته است كه مردم از انها به شدت می ترسیدند، گرگ را مثال زد.
او اضافه كرد: گرگ در ذهنیت ایرانی ها، چینی ها، هندی و امثالهم، موجودی ترسناك نیست كه مانع زندگی شده و در اسطوره های ما جایگاه بسیار وحشت آوری پیدا كند به صورت مثال در اسطوره های تركی، گرگ به مثابه پدر و حامی است.
وی با تاكید بر این كه گرگ در اروپا یكی از مظاهر ترس و وحشت است، به چندین اسطوره در این زمینه از یونان و روم باستان همچون انسان گرگ نما اشاره نمود و اظهار داشت: در داستان های عامیانه اروپا هم داستان های زیادی درباره گرگ وجود دارد كه یكی از معروف ترین آنها شنل قرمزی است.
او اضافه كرد: گرگ همچنان در ساحت روایی مردم اروپا موجود ترسناكی است تا جایی كه هنوز هم اگر در فیلم های اروپایی شبی با قرص ماه كامل همراه با صدای زوزه گرگ نمایش داده شود، به مفهوم وقوع یك اتفاق بد است این در شرایطی است كه در فرهنگ ایرانی قرص ماه برای تشبیه صورت یار استفاده می گردد.
بهشتی در ادامه اضافه كرد: در آن زمان وقتی در شب قرص ماه كامل بود، نور برای حركت شبانه وجود داشت اما حركت در شب همراه با تهدید گرگ بود و بدین سان این ترس و تهدید در خاطره مردم اروپا تا امروز باقی مانده است.
به گفته وی، در تاریخ اروپا موجودات زیادی هستند كه باآنكه امروز به قصه های جن و پری تبدیل گشته اند اما روزگاری مردم با آنها زندگی كرده و از به شدت از آنها می ترسیدند تا جایی كه پیش از خروج از خانه دعا می خواندند، البته این دوران خیلی هم دور نیست و حتی تا یك قرن قبل هم در اروپا افرادی بودند كه از این الگوهای مذهبی پیروی می كردند و به ارواح جنگل، مردان درخت نما، اسب تك شاخ باور داشتند.
زمانی كه طبیعت اروپا، دشمن انسان بود
بهشتی اظهار داشت: طبیعت برای انسان های كه قصد ورود و زندگی در اروپا را داشتند، مانند دشمنی بود كه در اولین قدم باید آن را عقب رانده و نابود می كردند.
او تصریح كرد: امروز ما نمی توانیم تصور نماییم كه فردی در مورد آلمان بگوید كه "فارغ از خطراتی كه این پهنه منفور و ناشناخته طبیعت دارد، چه كسی حاضر است آسیای صغیر و افریقا و ایتالیا را رها كند تا سرزمین ژرمن ها را با مناظر زشت و آب و هوای نامطبوع و ظاهر غمگینش موطن خود اختیار كند" با این حال این واقعیتی است كه ۲هزار سال پیش یك سردار رومی در نامه اش برای یكی از همراهان خود نوشته است.
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری اضافه كرد: در قرن ۹ میلادی، راهبی كه از سوی واتیكان به بلژیك فرستاده می شود، تا بر ویرانه هایی كه ۱۵۰ سال قبل آتیلا از بین برده بود یك دیر بسازد، در نامه ای به واتیكان اعلام می كند كه شهر زیر جنگل دفن شده است و چیزی قابل مشاهده نیست!
او اظهار داشت: در چنین محیطی انسان مجبور به از بین بردن موانع زیستی است و تا پیش از آن چاره ای ندارد جز این كه در نسبت سیالی با مكان به سر برده و دایم در حال گریختن باشد، چنانچه در چهره عشایری اروپا كه ما تصوری از آن نداریم، چنین وضعیتی وجود داشته است.
وی اضافه كرد: این افرادهر وقت می خواستند از محیط امن كوچك خود بیرون بروند، زره پوش بر تن می كردند و دایم برای همه تهدیدات آماده بودند و باید همواره كمین می كردند تا بتوانند خویش را سیر كنند و مانند دزدها خویش را به یك محیط وحشتناك پرتاب می كردند و مواد غذایی مورد نیازشان را بر می داشتند و بلافاصله به جامعه كوچك خود باز می گشتند.
او درباره خصوصیت های دیگر این افراد اظهار داشت: آنها همواره محتاطانه رفت و آمد می كردند، فرصت طلب و دایم در حال تغییر موقعیت بودند. دغدغه زندگی انها حفظ بقا بود و فرصت نداشتند به بسط زندگی خود فكر كنند و هراس مرگ مانند سایه ای بر سرشان حاكم بود.
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با بیان این كه انسان برای زندگی در چنین محیطی باید یك قفس امن برای خود بسازد، اظهار داشت: برای این كه بتوان زندگی را از حالت حداقلی ارتقا داد باید در قفس تعادلی را برقرار ساخت كه مهمترین ركن آن این است كه تعادل محیط زیستی موجود را نداشته باشد.
او با اشاره به این كه طبیعت در زمین دارای اكوسیستمی پویا و زنده است، اظهار داشت: در تاریخ هند و چین و ایران نمی بینیم كه انسان برای تولید محیط دست ساز تعادل محیط را برهم بزند یا آن را تغییر بدهد بلكه تلاش می كند آن را به نحوی منظم كند كه این تعادل حفظ شود اما در اروپا در طول تاریخ انسان مجبور بود تعادلی باوجود سامانه طبیعی را در محیط مسكونی خود به وجود بیاورد.
بهشتی با تاكید بر این كه عضو نبودن در سامانه یك ركن اساسی در تفكر اروپایی برای به وجود آوردن محیط مطلوب زندگی است، اظهار داشت: دلیل اصلی این تفكر این است كه سامانه به محض غفلت انسان اروپایی شروع می كند به این كه محیط را به نفع خود از او پس بگیرد.
او با بیان این نكته كه هسته های زیستی كه به صورت مصنوعی به وجود آمده برای تبدیل شدن به یك تمدن باید مراحلی را طی كند، اظهار داشت: اولین مرحله این است كه محیط مصنوع بتواند از فرد دفاع كرده و پناهگاه خوبی باشد ازاین رو در گام نخست باید یك قفس یا پناهگاه درست كرد.
وی در توضیح دومین مرحله اظهار داشت: شما می توانید دزدانه و زره پوش بیرون بروید و یكسری منابع را به دست آورید و دوباره به محیط خود فرار كنید.
او با بیان این كه در مرحله بعدی می توان محیط را گسترش داد، اظهار داشت: این محیط گسترده یك محیط رام شده است كه می توان منابعی كه در بیرون به صورت مانع وجود دارند را به درون محیط خود آورده و به صورت منبع آنها را گرفت.
او با توصیف تهدیدها به شیر اظهار داشت: این تهدید ها تا زمانی كه در قفس هستند تهدید محسوب نمی شوند اما خاصیت دیگری ندارند اما قدم پس از مهار كردن، رام كردن است.
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری اضافه كرد: شیری كه رام شده است را می توانیم خودمان به قفس خ اورده و حتی آن را دست آموز نماییم همانطور كه درخت ها و گیاهان در باغ های اروپایی به شكل دست آموز (فیزیكال و تراریخته) هستند.
او با اشاره به سلطه كامل انسان بر محیط در آخرین مرحله اظهار داشت: در این مرحله حتی اگر آن را رها نماییم دیگر به حالت وحشی خود باز نمی گردد و می تواند خیالمان راحت باشد.
وی اضافه كرد: برای اروپایی ها در مورد گرگ هنوز نمی توانیم چنین ادعایی نماییم اما در مورد خرس می توانیم چون كه به علت ابعاد بزرگ و زیست محدودترش در اروپا خیلی پیش از گرگ این مراحل را طی كرده است و دیگر به عروسك بچه ها تبدیل گشته است اما هنوز در اروپا عروسك گرگ وجود ندارد.
او با اشاره به این كه یكبار در رم به صورت كامل نسل گرگ را منقرض كردند اظهار داشت: به علت فروپاشی تمدن رم، بار دیگر گرگ برگشته است و امروز مردم اروپا از دوره روم از نظر ذهنیت نسبت به گرگ عقب تر هستند.
چرا اروپا دیر متمدن شد؟
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با مطرح كردن این پرسش كه "چرا اروپا اینقدر دیر متمدن شد؟ "، اظهار داشت: كهن ترین تمدن دارای مدنیت در جغرافیای اروپا، یونان باستان بوده این در شرایطی است كه هم اكنون اروپا خشك ترین دوران خویش را تاریخ طی می كند و خشكترین و كم باران ترین بخش اروپای امروز، یونان است.
او با اشاره به این كه شهر رم در خشك ترین و كم باران ترین قسمت این كشور قرار دارد اظهار داشت: تمدن از قسمت های كم جنگل تر وارد اروپا شده است
بهشتی با تاكید براین كه باآنكه یونانی هایی اولین تمدن اروپا را تولید كردند اما تنها مردم اروپا نبودند بلكه مردم دیگری به صورت بدوی هم در اروپا زندگی می كردند و به شكلی خودشان تهدیدی برای یونانی ها بودند چون كه یونانی ها برای ورود به این محیط در كنار جنگل و طبیعت بكر با آنها هم روبرو بودند.
او با اشاره به وجود انسان هایی با سر حیوان یا برعكس در اساطیر یونان، در توضیح برتری تمدن یونان باستان بر سایر تمدن ها اظهار داشت: یونانی ها عصر برنز را زودتر از سایرین در اروپا تجربه كردند هرچند برنز از سایر سرزمینها وارد این قاره شده بود و بعد در عصر آهن سایر رقبای خویش را از بین برده و حكومت جدیدی را پایه ریزی كردند.
وی درباره شهر رم نیر اظهار داشت: رومی ها موفق شدند خیلی بیشتر از یونانی ها در اروپا پیشروی كنندو هنوز هم می توان نحوه رفتار رومی ها را با سایر اروپایی ها مشاهده كرد.
او در توضیح راه حل رومی ها برای مواجهه با مشكل جنگل اظهار داشت: رومی ها راه های محافظت شده ای را در خاك اروپا ساختند و بدون این كه به جنگل های اطراف این راه ها كاری داشته باشند در این راه ها یكسری ایستگاه ها و تدابیر نظامی حفاظت در نظر گرفتند.
به گفته وی، این راه ها كار خدماتی انجام می دادند و وقتی مردمی برای این راه ها دردسرساز می شدند رومی ها آنها را سركوب و عقب راندند اما هیچگاه مردمان بومی ساكن اروپا را نابود نكردند.
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در ادامه به دیوارهایی كه رومی ها در شبه جزیره انگلیس كشیده بودند اظهار داشت: آنها بومی ها را پشت این دیوارهای بدون دروازه انداخته بودند.
او با اشاره به جنگ های وسیع و شدید رومی ها با ژرمانیای (آلمان) اظهار داشت: وقتی رومی های نتوانستند با این مردم مشكل خویش را حل كنند به دیوار متوسل شدند.
او اضافه كرد: دیوارها در واقع شبیه دیوار چین بوده اند و حدودا هم عصر با دیوار چین تولید شده اند، جالب است كه این دیوار در ایران هم ادامه دارد به صورت مثال در شمال غرب ایران، دیوار دربند است كه در كوه های قفقاز و تا دریای مازندران ادامه یافته است.
او در ادامه به دیوار دفاعی گرگان اشاره نمود و اظهار داشت: چند لایه دیوار در قسمت شمال شرق ایران وجود دارد كه همگی گویی ادامه دیوار چین هستند این در شرایطی است كه این دیوارها در سرزمین های مختلف، بعنوان موانعی در برابر اقوام ساكن شمال استفاده می شدند كه تمدن های جنوب را تهدید می كردند.
همه راه ها به رم ختم می شد
بهشتی هدف رومی ها از نفوذ در اروپا را به چنگ آوردن دزدانه منابع عنوان نمود و با بیان این نكته كه در آن زمان همه راه ها به روم ختم می شد اظهار داشت: حضور رومی ها در سایر مناطق مثل بریتانیا و ژرمانیا با هدف آبادی آن سرزمین ها نبوده بلكه هدف كسب این منابع و انتقال آنها به روم بوده است.
او اضافه كرد: در اثر تداوم حضور در بعضی سرزمین ها مانند بریتانیا و غیره، فرهنگ رومی تبدیل به فرهنگ مختلطی شده است كه عناصری را برگزیده و وارد خود كرده و در نتیجه فرهنگ های جدید به وجود آمده است هرچند اثر غالبی از آن فرهنگ در فرهنگ رومی دیده نمی گردد و فقط ظواهر فرهنگی را وارد و مورد استفاده قرار داده اند و تفاوت ماهوی بین رومی های ساكن شهر روم با سایر رومی ها وجود ندارد.
او با اشاره به فروپاشی رم در قرن پنجم میلادی اظهار داشت: قبل قرن ۱۵ و تولید دوره رنسانس دوره ای حدود هزار ساله در اروپا وجود دارد كه آن قرون وسطی، عصر تاریكی یا قرون میانه گفته می گردد.
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با اشاره به وجود سه دوره، رم كلاسیك، عصر میانه و دوره جدید اظهار داشت: باآنكه شالوده دوره جدید در عصر میانه پایه ریزی شده است اما حدود ۴ قرن خاك اروپا و جاده هایش رها شده و بار دیگر به وسیله جنگل ها و مردمان بومی تصرف می شوند.
به گفته وی، در قرن ۹اساس جدیدی در اروپا احیا می گردد و به كمك پدیده نظام رهبانی مسحیت كاتولیك بار دیگر زیست پذیری به خاك اروپا بر می گردد.
او با تاكید بر تفاوت اساسی این نظام رهبانی با سایر نظام های رهبانی در دنیا اظهار داشت: به صورت مثال مسیحیت ارتدوكس كه به شكلی پسر عموی مسیحیت كاتولیك است، دیر را جایی برای انزوا، گوشه نشینی و عبادت در نظر می گیرند.
بهشتی اضافه كرد: تا زمانی كه كلیسای كاتولیك وجود نداشت و روم یك اسقف نشینی از كلیسای ارتدوكس بود، دیرهای اروپایی هم محلی برای عبادت و گوشه گیری از دنیا بودند اما با اتفاق هایی در سیاست روم شرقی و رها شدن منطقه ایتالیا از رم شرقی، عشایر مدام به مردم این منطقه هجوم بردند ازاین رو اسقف منطقه رم، كلیسای جدیدی تحت عنوان كاتولیك را بنیانگزار ی كرد.
او با بیان این نكنه كه كاتولیك به مفهوم فراگیر است اظهار داشت: در قرن ۶-۷ میلادی این كلیساها آغاز به رشد كرده و اساس متفاوتی تولید كردند كه پایه های مسحیت اروپایی شده را شكل داد.
دیرهایی كه جنگل ها را نابود كردند
بهشتی با اشاره به تفاوت مسیحیت اروپایی شده با مسیحیت شرقی و غربی اظهار داشت: به صورت مثال قدیس بندیك كه در قرن ۸ میلادی نظام رهبانی را تاسیس كرد جریان جدیدی بوجود می آورد كه در آن دیرها شكل یك قلعه هستند. در واقع نظامی رو به درون، بسته كه در قلب جنگل های اروپا ساخته می شدند و بساط زیست را از درون این قلعه ها به سمت بیرون پهن می كردند.
او اضافه كرد: دیرها از قرن ۷-۸ كه به صورت اروپایی آغاز به فعالیت می نمایند تا قرن ۱۲-۱۳ همه خاك این قاره را برای چندمین بار زیست پذیر می كنند.
به گفته وی حضور رم در اروپا كه به شكل شبكه ای از طریق ها بود در قرون وسطی به یك پهنه زیستی تبدیل شد كه جنگل ها را در برگرفت و در واقع جنگل ها به وسیله دیرها به جزیره هایی بین زیستگاه های بشری تبدیل شدند.
او با اشاره به سیستم مادر – دختری دیرها اظهار داشت: یك دیر مسلط بر محیط، تعدادی از راهب ها را به مناطق بكر می فرستاد تا آنها بعنوان دختر دیر مادر و با كمك ان، دیر جدیدی را بوجود آورده و پس از مدتی خودشان تبدیل به یك دیر مادر شوند.
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با اشاره به متون قدیمی تولید شده در این دیرها اظهار داشت: در این متون كارگر كسی بوده كه شاخ و برگ درختان را قطع می كرده اما راهب فردی است كه درخت ها را قطع می كرد.
قطع درختان، ثواب كشتن شیطان
او با بیان این كه قطع درختان، ثواب كشتن شیطان را برای راهب ها داشته است، اظهار داشت: در متون آن دوران (كمتر از یك هزار سال پیش) درخت معادل شیطان بود و از وظایف اصلی رهبانیت كلیسای كاتولیك، جنگل زدایی و زه كشی و خشك كردن خاك و باطلاق ها و هم كشاورزی و تولید مازاد بر مصرف بود تا مردم برای زندگی در این مكان ها و تولید زیستگاه ها تشویق شوند.
بهشتی با اشاره به انجام وظایف پزشكی، هنری، استنساخ متون علمی، فعالیت های عمرانی دیرها در قرون وسطی، این اقدامات را به شكلی بسته های تشویقی دانست.
او با تاكید بر این كه دیرها هسته اولیه شهرهای جدید اروپایی بودند، اظهار داشت: دیرها سوار بر شمشیر پادشاهان بار دیگر در اروپا تمدن سازی می كنند و این تمدن با منشا یكسان، تمدنی یكدست و همگن در اروپا به وجود می آورد.
همه راه ها به اروپا ختم می شود
وی با اشاره به این كه در تمدن قرون وسطی همه راه ها به شهرهای جدیدی مثل پاریس، لندن، چند شهر اسپانیایی و... ختم می شد كه بر اساس دیرها شكل گرفته بودند.
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با اشاره به این كه بعدها مردانی ماجراجو، كاوش گر، تاجر جهان را زیر پا می گذارند و تمدنی را نشر می دهند كه پایه تمدن مدرن امروز را شكل می دهد.
او با تاكید بر این كه اینبار همه راه ها به اروپا ختم می شود، اظهار داشت: پس از این كه قاره اروپا به صورت كامل تحت سلطه در می آید به علت فشارها و تنگنای موجود در آنجا، مردم اروپا به سایر نقاط جهان می روند تا بتوانند همه منابع را به سمت اروپا سرازیر كنند.
او با اشاره به ادامه این روند تا قرن ۲۰ اظهار داشت: اروپایی ها هز كجا كه رفتند محیط مصنوعشان را با خود بردند به عبارت دیگر حتی در محیط های جدید هم رفتارهای گذشته خویش را با محیط داشتند به صورت مثال برای آنها مهم نبود كه در آناتولی جنگلی نیست آنها همان رفتار گذشته خویش را بدون توجه به محیط جدید انجام می دادند.
بهشتی وجود قلعه های صلیبیون در سوریه، قلعه های پرتقالی در جزیره هرمز و قشم ایران یا در قاره آفریقا و غیره را مثال هایی در ادامه رفتار گذشته اروپایی ها با محیط دانست.
او در ادامه به تحلیل الگوی رفتاری اروپایی ها در اكتشافات پرداخت و اظهار داشت: در اینجا هم باز همان الگوی، دزدانه رفتن و یافتن منابع و سپس بازگشت به پایگاه اصلی خویش را شاهد می باشیم و به نظر می رسد در آینده هم از همین الگو پیروی كنند.
وی اظهار داشت: در شهرهای آینده هم به نظر می رسد باز به دنبال محیطی مصنوع با تعادل ناپدار و به رغم سامانه باشند و عدم عضویت در سامانه مهمترین ركن شهرهای آینده خواهد بود.
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در ادامه به فیلم هایی كه در باره آینده ساخته می شوند اشاره نمود و اظهار داشت: در این فیلم ها محیط های بسته ای را می بینیم.
مقایسه بازی جنگا و تخته نرد
او زندگی در محیط برخوردار و داشتن طبع شكارگر را به بازی جنگا تشبیه كرد كه در یك رقابت دایمی باید مهارت زیادی برای بهره مندی از فرصت ها به دست آورد.
بهشتی در مقایسه جنگا با بازی ایرانی تخته نرد اظهار داشت: نیمی از بازی تخته نرد، در دست تقدیر تاس ها است و حتی ماهرترین بازیگرها هم نمی توانند از دست آن فرار كنند چون كه این بازی در محیط بالقوه ایران تولید شده است.
او درباره شهرهای باقی مانده از قرون وسطی اظهار داشت: در این شهرها حتی یك لكه سبز هم وجود ندارد كف خیابان ها سنگ فرش و دیوارها سیمانی است كه در تضاد با محیط سبز بیرون است البته در شهرهای جدید (بعد از قرن ۱۹) اروپا مانند لندن و پاریس فضای سبز وجود دارد.
او اضافه كرد: مرزها در این محیط های اروپایی بسیار پررنگ بودند و هنوز هم مرز یك ركن مهم هویتی در تفكر غربی است.
بهشتی در انتها با نگاهی به هنر اروپا اظهار داشت: درهمه عرصه های تاریخ هنر در اروپا آثار و حرف های زیادی درباره جهنم وجود دارد اما به سختی می توان درباره بهشت اثری را مشاهده كرد و اصولا هر تصویری كه درباره بهشت خلق شده است چیزی جز زندگی بدون مانع نیست و بسیار معمولی است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب